Ieder jaar herdenkt Nederland op 4 mei de doden die vielen in de Tweede Wereldoorlog en in conflicten daarna. Een dag erna, op 5 mei, vieren we dat we in vrijheid mogen leven. Ook dit jaar besteedt de NOS volop aandacht aan beide gebeurtenissen.
Zaterdag 4 mei
NPO 1Nationale Herdenking 2024
De Nationale Herdenking begint in de Nieuwe Kerk in Amsterdam met de 4 mei-voordracht. Die is van de hand van schrijfster Dido Michielsen, die recent een boek publiceerde over het leven van haar vader, een militair van het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger die door de Japanners krijgsgevangen werd gemaakt. Om 20.00 uur is het twee minuten stil, gevolgd door de kranslegging bij het Nationaal Monument op de Dam. Als eersten leggen de koning en de koningin een krans namens de hele Nederlandse bevolking. Een aantal kransen wordt gelegd door overlevenden van de oorlog. Sprekers op de Dam zijn de Amsterdamse burgemeester Halsema en de 15-jarige Marijn Spruit uit Sittard. Het commentaar bij de bijeenkomst in de Nieuwe Kerk en de herdenking op de Dam is in handen van Jeroen Overbeek.
18.45-20.35 uur
De Oorlogswinter van Roermond (herhaling uit 2017)
Documentaire over de zware winter van 1944/45 in Roermond. Eind 1944 leven de burgers van het bezette Roermond vooral in schuilkelders. De geallieerden zijn de stad op een paar kilometer genaderd, maar de Duitsers bieden taai weerstand. Als de Amerikanen op 1 maart 1945 eindelijk Roermond binnen trekken, vinden ze een nagenoeg lege, verwoeste stad.
In de documentaire vertellen overlevenden hoe ze de ontberingen van bezetting, bombardementen, deportatie, dwangarbeid en evacuatie doorstonden.
Meer info hier.
22.31-22.57 uur
NOS Vuur van de Vrijheid
Het Vuur van de Vrijheid markeert de overgang van herdenken naar het vieren van de vrijheid. Vanuit Hotel De Wereld en op het 5 Mei Plein in Wageningen presenteert Winfried Baijens een rechtstreeks programma dat is gemaakt door de NOS, Theater na de Dam, Wageningen45 en XSAGA. Het thema is dit jaar de kracht van medemenselijkheid en het gevaar van ontmenselijking. Er zijn optredens van onder anderen Gijs Scholten van Asschat, Roxeanne Hazes, Yvonne Keuls, Steffen, Soy Kroon, Adbelkader Benali, Naaz & Thomas Azier, The Kik en Pitou. Na het ontsteken van het Vuur van de Vrijheid start de Bevrijdingsvuurestafette: 2.500 deelnemers brengen het vuur naar meer dan honderd gemeenten door het hele land. Ook gaat het vuur naar de veertien Bevrijdingsfestivals.
23.08-24.13 uur (en wereldwijd via BVN)
NPO 2
Nationale Herdenking 2024
Ook op NPO 2 zijn de twee minuten stilte en de kranslegging bij het Nationaal Monument op de Dam te zien. Jeroen Overbeek verzorgt daarbij het commentaar. Om de herdenkingsplechtigheid heen komt de uitzending vanuit Ommen. In de bossen van die plaats lag in de Tweede Wereldoorlog Kamp Erika, een mannenkamp waar mishandeling en vernedering aan de orde van de dag waren. Nederlandse bewakers van het kamp gedroegen zich extreem gewelddadig. Onder hen was Herbertus Bikker, die de bijnaam ‘De Beul van Ommen’ had. De presentatie vanuit Ommen is in handen van Afke Boven. Zij praat met historicus en onderzoeksjournalist Hester den Boer over de beladen geschiedenis van kamp Erika.
19.50-20.53 uur (en wereldwijd via BVN)
NOS Getekend door Ravensbrück
Ravensbrück is een van de minder bekende concentratiekampen van de nazi’s. In eerste instantie werd het kamp in de buurt van Berlijn gebouwd om vrouwen gevangen te houden. Ze kwamen uit tientallen landen. Het ging vooral om verzetsstrijders en politieke gevangenen. Gevangenen werden bruut behandeld en soms aan medische experimenten onderworpen. Tussen de 800 en 1000 gevangenen waren Nederlandse vrouwen.
De NOS 4 mei-documentaire vertelt het verhaal van Ravensbrück aan de hand van getuigenissen van overlevenden en met tekeningen die de Nederlandse Aat Breur tijdens haar gevangenschap in het kamp maakte.
Meer info hier.
20.53-21.29 uur (en om 21.00 uur wereldwijd via BVN)
NPO 3
NOS Jeugdjournaal Herdenken: ‘Over hoe oorlog de klas in komt’
Na de zomervakantie van 1941 moeten Joodse kinderen van de Duitse bezetter verplicht naar een Joodse school, waar ze les krijgen van enkel Joodse leerkrachten. ‘De Witte Olifant’ in Amsterdam was zo’n school en heeft daarmee een bijzondere geschiedenis. Presentator Milou Stoop praat erover met kinderen die daar nú leerling zijn; ieder jaar herdenken zij hun leeftijdsgenoten van toen. Ook vertellen drie overlevenden van de Holocaust hoe het was om in de oorlogsjaren als kind op een Joodse school te zitten.
19.19-19.44 uur (en om 19.25 uur wereldwijd via BVN)
Nationale Herdenking 2024
Rechtstreeks verslag van de twee minuten stilte en de kranslegging bij het Nationaal Monument op de Dam. Presentatie Jeroen Overbeek.
19.45-20.29 uur
Zondag 5 mei
NPO 1NOS Start Bevrijdingsdag 2024
De aftrap voor de 5 mei-vieringen vindt elk jaar plaats in een andere provincie. Dit jaar is dat Limburg. De 5 mei-lezing wordt gehouden in Roermond door Lilian Gonçalves-Ho Kang You. Zij is jurist, mensenrechtenactivist en voormalig lid van de Raad van State. Verder werkte ze onder meer bij het Landelijk Bureau Racismebestrijding, de Commissie Gelijke Behandeling en Amnesty International. Aansluitend wordt het Bevrijdingsvuur ontstoken op het Bevrijdingsfestival Limburg in Roermond. Dat gebeurt tegelijkertijd ook op de dertien andere Bevrijdingsfestivals, waarmee de vieringen in het hele land kunnen beginnen.
De presentatie van deze rechtstreekse uitzending is in handen van Saïda Maggé.
12.00-13.05 uur (en om 13.05 uur wereldwijd via BVN)
NOS Bevrijdingsdag 2024
Zoals ieder jaar wordt Bevrijdingsdag feestelijk afgesloten met het 5 mei-concert op de Amstel in Amsterdam. Onder de aanwezigen zijn koning Willem-Alexander, koningin Máxima en minister-president Rutte. Presentator Simone Weimans geeft een indruk van Bevrijdingsdag en spreekt voorafgaand een aantal artiesten. Ook is er aandacht voor de Bevrijdingsfestivals in de rest van het land.
Het 5 mei-concert op de Amstel is een initiatief van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Het wordt dit jaar gepresenteerd door zangeres Karsu en radiopresentator Frits Spits. Op de line-up staan verder onder anderen Guus Meewis, April Darby, Emma Kok, Flemming, Guus Meeuwis, Slagerij Van Kampen en het koor de Mastreechter Staar en danser Redo. Zij treden op met de Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’.
20.23-21.53 uur (en om 20.55 uur wereldwijd via BVN)
NPO 3
NOS Bevrijdingsfestivals 2024
Rechtstreeks programma vanaf het Bevrijdingsfestival in Roermond. Presentator Evita Mac-nack praat er met artiesten die er die dag hebben opgetreden en blikt terug op de Bevrijdingsfestivals in de rest van het land. We reizen van festival naar festival met de Ambassadeurs voor de Vrijheid: dit jaar Claude, Flemming, Son Mieux en Wende.
22.23-23.33 uur
