Welke parlementariër onderscheidde zich in 2018, volgens het opiniepanel van EenVandaag? We zien het maandag in een speciale uitzending van de verkiezing Politicus van het jaar. Opiniepeiler Gijs Rademaker en politiek commentator Joost Vullings doen suggesties.
Tekst: Vanessa Vunderink
De verkiezing Politicus van het jaar kent een lange geschiedenis. Tussen 1973 en 1986 hield het opinieweekblad De Tijd een jaarlijkse verkiezing onder de parlementaire pers. Daarna werd de verkiezing georganiseerd door HP/De Tijd (1990 & 1991), RTL (1995 & 1997) en NPO Radio 1 (2003-2015).
Joost Vullings
Sinds 2016 oordeelt de parlementaire pers niet meer over nationale politici. “Omdat er nauwelijks animo en draagvlak is”, zegt Joost Vullings, voorzitter van de Parlementaire Pers Vereniging (PPV). “Als we onze leden een oproep stuurden om te gaan stemmen, bracht nog niet de helft zijn stem uit. Ze vinden de verkiezing kinderachtig, zien het niet als hun taak om een beste politicus uit te roepen of vinden het lastig om er überhaupt een te kiezen. Tja, dan houdt het op.”
EenVandaag
De verkiezing die EenVandaag sinds 2004 organiseert, wordt onder het publiek gehouden. Circa 40.000 leden van het EenVandaag Opiniepanel brengen jaarlijks hun stem uit. Gijs Rademaker, het gezicht van het Opiniepanel: “EenVandaag wil dicht bij de mensen staan en een brug slaan tussen de Haagse politiek en het volk. Wij vinden het daarom bij ons programma passen om een dergelijke verkiezing te organiseren.”
De stemming verloopt voor het eerst anders, vertel.
“Klopt. Tot nu toe kreeg het opiniepanel aan het eind van elk jaar een onderzoek met vragen over de beste politicus van het jaar. In de hoofden van veel mensen telt dan vooral de gebeurtenissen van het laatste halfjaar. Wat zich de eerste zes maanden heeft afgespeeld, zijn ze vaak alweer vergeten. Dit jaar kregen de panelleden aan het eind van elke maand in een gewoon onderzoek de vraag: wie vond u de beste politicus van de afgelopen maand? Op basis van al die uitslagen hebben we een top 3 berekend. De persoon die de afgelopen elf maanden het vaakst is genoemd, wordt politicus van het jaar. Ik denk dat de verkiezing op deze manier eerlijker en beter is.”
Levert dat een ander resultaat op?
“Dat weet ik niet, maar we zien wel bij die maandverkiezingen dat panelleden wat meer naar besluitvorming en de prestaties van bewindslieden kijken. Zo scoort Pia Dijkstra in maart vrij hoog vanwege de donorwet. Veel mensen zullen haar inmiddels alweer vergeten zijn.”
Welke criteria hanteren panelleden nog meer bij hun keuze?
“Of politici vertrouwen wekken, de taal van het volk spreken en dicht bij de mensen staan. Natuurlijk speelt politieke voorkeur ook mee, al is die zeker niet doorslaggevend. De winnaar van vorig jaar, Thierry Baudet, heeft een kleine achterban. Toch kreeg hij de meeste stemmen, met als belangrijkste argument: wat je ook van hem vindt, hij heeft wel zijn stem op het politieke jaar gedrukt door met twee zetels in de Kamer te komen. In die zin is de uitslag nooit gek of heel verrassend.”
In hoeverre hechten politici waarde aan zo’n prijs?
“Best veel, omdat het de enige publieksprijs voor politici is. Overigens is het niet per se een zegen. Het is regelmatig voorgekomen dat politici die de prijs wonnen een paar jaar later in de problemen kwamen of van het politieke toneel verdwenen. Dat zag je bij Rita Verdonk, Wouter Bos en Diederik Samson. Maar op het moment zelf zijn ze er natuurlijk hartstikke blij mee.”
Wie zijn de grote kanshebbers dit jaar?
“In onze peilingen zien we Eric Wiebes veel terug, vanwege zijn gasbesluit. Maar ook Stef Blok. Veel panelleden noemen zijn uitspraken over de multiculturele samenleving weliswaar onhandig, maar vinden wel dat hij een punt had en daarmee lef toonde. Ook Lilian Marijnissen en Carola Schouten worden vaak genoemd. Marijnissen heeft zich flink in de kijker gespeeld en Schouten scoort punten, omdat ze opkwam voor de Nederlandse pulsvissers en mestfraude strenger aanpakt. Genoeg kanshebbers dus.”
Wat vindt Joost Vullings?
“Als parlementair journalist kijk ik puur naar prestaties. Op basis daarvan zou ik stemmen op Eric Wiebes, vanwege zijn gasbesluit. Een radicaal besluit, omdat het niet in het regeerakkoord stond en het enorme financiële consequenties heeft. Knap dat hij dat door de ministerraad en de Tweede Kamer wist te krijgen. Verder zou ik geen namen kunnen bedenken. Meestal gooien in het tweede jaar van een kabinet ministers hoge ogen, omdat ze een moeilijke opdracht voor elkaar hebben gekregen. Dat is dit jaar niet gebeurd. Ook de fractievoorzitters hebben niets bijzonders gepresenteerd. Het was een boeiend politiek jaar, maar zonder uitblinkers. Daarom ben ik heel benieuwd wie het publiek kiest.”
De winnaars tot nu toe
2004: Wouter Bos (PvdA)
2005: Rita Verdonk (VVD)
2006: Jan Marijnissen (SP)
2007: Rita Verdonk (Lid Verdonk)
2008: Wouter Bos (PvdA)
2009: Alexander Pechtold (D66)
2010: Geert Wilders (PVV)
2011: Emile Roemer (SP)
2012: Diederik Samson (PvdA)
2013: Geert Wilders (PVV)
2014: Frans Timmermans (PvdA)
2015: Geert Wilders (PVV)
2016: Geert Wilders (PVV)
2017: Thierry Baudet (FVD) zie foto.
EenVandaag: Politicus van het jaar, maandag - NPO 1 • 18.15 uur
