‘Ik zit klaar’, appt Fleur Launspach. Het is 9.04 in Nederland, 8.04 in Londen. De afspraak was bellen om 9.00 uur Britse tijd. “Ik zit helemaal in de NOS-modus”, zegt ze even later. “Als ze daar 9.00 zeggen, bedoelen ze Nederlandse tijd.” De correspondent van het NOS Journaal is net terug in Londen na een vakantie in Indonesië. Vanwege de jetlag was ze al vroeg wakker. “Met tips van voormalig Indonesië-correspondent Step Vaessen, mijn mentor bij Al Jazeera, heb ik daar rondgereisd. Ik heb zo genoten van de natuur. Als ik nu naar buiten kijk en de grijze lucht boven Londen zie, denk ik: wat doe ik hier tussen al die stenen? Ik zou later best als correspondent in zo’n ver, warm land willen werken. Voorlopig zit ik hier goed: Londen is een post die onwijs leeft en waar veel gebeurt.”
Ben je bewust nu op vakantie gegaan omdat er een drukke periode aankomt?
“Ja, want na de kroning is het Eurovisie Songfestival in Liverpool. Ik was op Bali met onder anderen mijn NOS-collega’s Mustafa Marghadi, correspondent in Indonesië, en Iris de Graaf, die Rusland volgt. We zijn van dezelfde leeftijd en lopen tegen veel dezelfde dingen aan, en kunnen daarnaast veel met elkaar lachen. Ik was echt aan vakantie toe, ik heb een pittig jaar achter de rug. Dat begon met Partygate; de coronafeestjes van Boris Johnson. Gevolgd door zijn aftreden en opvolging. Toen Liz Truss premier werd, dacht ik: nu wordt het vast rustiger. Toen stierf Queen Elizabeth. Er volgde een superdrukke tijd, ik leefde vooral op de adrenaline. Toen dat achter de rug was, trad Truss af. Het ging maar door. Sinds Rishi Sunak premier is, is het gelukkig stabieler en heb ik weer tijd voor mijn privéleven.”
Toch lijkt die hectiek jou op het lijf geschreven. ‘Fleur heeft een enorme werkdrift en een heel grote mond’, las ik.
“Een oud-collega van Follow the Money zei dat in de media. Ik ben niet op mijn mond gevallen, ik zeg wat ik vind. Ik kom uit een familie die goed kan debatteren. Het zijn schrijvers en acteurs, en allemaal heel politiek bewust. Mijn moeder is dramaturg en Shakespeare-expert. Ze weet veel over de Britse geschiedenis, die interesse heb ik ook meegekregen.”
Dus dit is je droombaan?
“Als kind wilde ik sterrenkundige worden. Na mijn middelbare school ben ik gaan reizen door Afrika. Daar ontstond mijn fascinatie voor dat continent. Ik vond het avontuur leuk en wilde nog meer van de wereld zien, zodoende bewoog ik me steeds meer richting de journalistiek. Daarom solliciteerde ik ook bij Al Jazeera, want dat besteedt veel aandacht aan Afrika. In Qatar ontmoette ik mijn Britse verloofde. Ik ben voor de liefde naar het Verenigd Koninkrijk verhuisd. En hoewel ik in drukke periodes soms verlang naar een normaal leven, is het ontzettend leuk om hier correspondent te zijn. Ik maak zo veel bijzondere momenten in de geschiedenis van dit land mee.”
Zoals nu de kroning van Charles. Een hoogtepunt uit je carrière?
“De begrafenis van Queen Elizabeth was al heel bijzonder om te verslaan. Rond het Britse koningshuis hangt veel symboliek, traditie en geschiedenis. Op 6 mei sta ik op een prachtige plek bij Westminster Abbey, waar de kroning plaatsvindt, vanwaar ik alles goed kan zien en duiden. Binnen liggen veel grote namen uit de Britse geschiedenis begraven. Ik lees momenteel alles wat los en vastzit daarover. Ik vind het enorm leuk om me daarin te verdiepen, ik kan me er echt in verliezen. Ik kijk enorm naar die dag uit.”
Gaan de Britten anders met hun koningshuis om dan wij Nederlanders met het onze?
“Voor mijn gevoel is het Britse koningshuis nog meer verbonden met ’s lands geschiedenis, tradities en identiteit. Veel Britten hebben een conservatieve geest. Ze hebben een groot historisch besef en willen oude tradities behouden. Het koningshuis is daar onderdeel van. Elizabeth was zo geliefd omdat ze die typische Britse identiteit belichaamde; stijf, maar ook vol humor. Ze bood houvast in een snel veranderende wereld en stond boven de gepolariseerde politiek.”
Wordt Charles een andere vorst?
“Dat is wel zeker. Elizabeth had iets mysterieus. Het beste citaat dat ik bij haar begrafenis hoorde, was: ‘We zullen het missen dat we nooit wisten wat ze dacht.’ Ze gaf nooit haar mening en we wisten weinig over haar privéleven. In tegenstelling tot dat van Charles. Dat van hem lag op straat, zoals met de intieme privételefoongesprekken met Camilla in de jaren 90 en nu met het boek van prins Harry. De publieke opinie koos altijd de kant van Diana, een icoon van mode en schoonheid. Hij delfde het onderspit.
Toch heeft hij de laatste jaren veel respect en sympathie teruggewonnen, net als Camilla – de Britten zien haar nu echt als de nieuwe koningin en daarmee respecteren ze de laatste wens van Elizabeth. Zij werd vaak als kil ervaren, maar Charles toont zijn gevoelige kanten. Hij is warm en vergevingsgezind, ook naar Harry toe. Hij probeert zijn zoons weer bij elkaar te brengen. En hij spreekt zich wél uit. Hij is gepassioneerd over klimaatverandering en over architectuur en wil nu ook de archieven openstellen om te laten onderzoeken welke banden het koningshuis met de slavernij had. Dat is bijzonder. Hij wil openheid uitstralen, iets waar zijn moeder zich niet aan waagde.”
Zal hij net zo populair worden?
“Dat wordt lastig. Queen Elizabeth was de langstzittende vorst in de Britse geschiedenis, maar liefst zeventig jaar. Toen zij in 1953 aantrad, was ze mooi en jeugdig. Het was net na de oorlog en ze symboliseerde hoop. Charles is nu 74 en zit nog hooguit twintig jaar op de troon. Zal hij veel kunnen veranderen of wordt hij een soort ‘tussenkoning’? Zijn voornaamste taak zal zijn de continuïteit van het instituut te bewaren en de boel bijeen te houden. Want zo verenigd zijn het koninkrijk en het Gemenebest niet. En ook binnen de eigen familie is gedoe, zoals tussen William en Harry. Veel experts verwachten dat de echte modernisering van het koningshuis pas onder William zal plaatsvinden.”
Wordt de kroning er, net als in 1953, weer een vol pracht en praal?
“Het wordt in ieder geval soberder. Anders dan bij Elizabeth is de kroning naar wens van Charles minder gericht op de elite en meer op alle lagen van de Britse samenleving. Het wordt vooral een volksfeest. Charles wordt naast staatshoofd ook hoofd van de Anglicaanse Kerk, maar hij wil uitstralen dat alle religies thuishoren in het moderne Verenigd Koninkrijk. Het land is sinds 1953 erg veranderd in populatie, etniciteit en diversiteit. Charles reisde het afgelopen jaar naar alle delen van het Verenigd Koninkrijk en gaf iedereen aandacht. Hij laat daarmee zien dat hij de koning van alle Britten wil zijn, ongeacht stand, klasse of geloof. Hij zal harder moeten werken dan zijn voorgangers om de steun van het volk te behouden. Het is zoals Shakespeare in Henry IV schreef: ‘Ongemakkelijk ligt het hoofd dat de kroon draagt.’”
De kroning van Charles is zaterdag 6 mei de hele dag te volgen bij de NOS op NPO1.
