Alles over De Slimste Mens

Tekst: Vanessa Vunderink

Voor eindredacteur Harm-Jan Kinkhorst en zijn team zit deze tiende editie van De slimste mens er net op. “Ik heb er elke keer weer ongelooflijk veel lol in. Vooral de opnamedagen zijn hartstikke leuk.” Met twee reeksen per jaar is het maken van de populaire kennisquiz een fulltimejob voor de redactie. Vooral het strikken van de kandidaten is een klus. Harm-Jan: “Telkens bellen we een waslijst aan BN’ers. Mensen die meteen aangeven geen interesse te hebben strepen we af.
Ze durven het niet aan – nee, ik noem geen namen – of houden gewoon niet van spelletjes. Maar de meesten willen dolgraag meedoen. Waar ze vroeger nog weleens bang waren om af te gaan, denken ze nu sneller: ach, ik doe het gewoon. Vaak zien ze het ook als een vorm van publiciteit om hun nieuwe boek of ­voorstelling te verkopen.”

Obstakel

Het grootste obstakel is echter hun overvolle agenda. “Ze moeten er toch vijf dagen voor vrij maken en voor veel BN’ers is dat ingewikkeld. Ali B bijvoorbeeld wil graag meedoen, maar het valt steeds niet in te plannen. Toch blijven we het proberen.” Mede daarom heeft de redactie de vijver om in te vissen wat groter gemaakt. “In plaats van bekende Nederlanders zoeken we nu wat vaker naar minder bekende ­mensen, zoals columnisten, radio-dj’s, verslaggevers en ­journalisten. Mensen die in hun vakwereld wel prominenten zijn, maar die je nauwelijks op televisie ziet.”

Mannen vs Vrouwen

Voor het eerst is het gelukt om bijna even veel vrouwen als mannen te vinden. “Daar hebben we flink ons best voor moeten doen. Sterker nog: we moeten twee keer zoveel vrouwen bellen om op een ongeveer gelijke verdeling te komen. Tja, vrouwen zijn nu eenmaal wat terughoudender.” Zijn verklaring: “Meedoen aan quizzen, kennis van gekke weetjes; het is toch meer een mannending, hè.”

Test en tactiek

Om enigszins beslagen ten ijs te komen, ondergaan de kandidaten van tevoren een test. “Een redacteur neemt het draaiboek met ze door en vertelt ze waar ze op moeten letten, hoe ze het spel zo goed mogelijk kunnen spelen en welke tactieken ze kunnen toepassen. Zo moeten ze leren hun fantasie op een bepaalde manier te gebruiken en associatief te denken. Om dat te trainen, raden we de kandidaten aan de app veel te spelen.” Ook checkt de redactie de algemene ontwikkeling van de BN’er. “Het is een paar keer voorgekomen dat die zo ondermaats was, dat we diegene afraadden mee te doen. Puur uit zelfbescherming. Voor de kijker is het ook niet leuk om naar een slechte deelnemer te kijken, tenzij hij of zij een enorme status heeft. Als Mark Rutte afgaat, is dat natuurlijk hilarisch.”

De vragen

Zo’n vijf redacteuren houden zich bezig met het verzinnen van de vragen, het strikken van BN’ers voor de Open deur-ronde en het zoeken naar filmpjes en foto’s. “Regelmatig zitten we samen te brainstormen: wat kunnen we hier- of daarmee? Zelf denk ik ook mee, maar ik coördineer de boel vooral. Kijk of de vragen elkaar niet overlappen en dat er voldoende afwisseling in zit.” Uiteindelijk gaan ze allemaal in een grabbelton. “Bij het samenstellen van de afleveringen stemmen we de vragen wel op de kandidaat af. Een culinair journalist zal nooit een vraag over broodsoorten voorgeschoteld krijgen.”

Moeilijkheidsgraad

Hij geeft toe dat de moeilijkheidsgraad nogal wisselt. “Wel testen we alle vragen. We organiseren avonden waarbij we onze vragen voorleggen aan een groep De slimste mens-fans. Maar dan nog blijven er makkelijke en moeilijke tussen zitten.” Geluk of pech hebben is ook onderdeel van het spel, stelt hij. “Als je als nieuwe kandidaat tegen twee ervaren deelnemers speelt, moet je van goeden huize komen om een van hen te verslaan. Zeker als er duo’s ontstaan – en dat gebeurt vrij vaak – is het lastig daartussen te komen. Ook dit seizoen zijn we om die reden drie kersverse kandidaten achter elkaar kwijtgeraakt van wie ik van tevoren dacht dat ze ver zouden komen. Tegelijkertijd is dat het leuke van De slimste mens: elke aflevering kun je beter worden.”

De slimste mens, elke werkdag 20.25 uur • NPO 2