De televisieserie Dagboek van een herdershond die eind jaren 70 een miljoenenpubliek trok, is terug op tv, als live musicalspektakel. Wat maakt het verhaal over kapelaan Erik Odekerke zo tijdloos?
Op een zondag in 1977 ging de telefoon van actrice Brûni Heinke (82). “Het was Joop van de Ende. Hij zei dat ik onmiddellijk met toneelregisseur Willy van Hemert moest bellen. Willy had een foto van me gezien en had misschien een rol voor me”, vertelt Heinke. Nog diezelfde middag deed de actrice, die later in ruim zevenhonderd afleveringen van Goede Tijden, Slechte Tijden zou spelen, auditie. “Gewoon bij hem thuis in zijn privékantoor, dat zou nu niet snel meer gebeuren. Ik moest een paar scènes spelen, maar ik vond het moeilijk om te peilen wat hij van me vond. Tot hij ineens zei: ‘Je hebt de rol’.”
Heinke speelde bierbrouwersdochter Miete in Dagboek van een Herdershond, geïnspireerd op het boek Kroniek eener parochie van schrijver Jacques Schreurs. Het verhaal draait om Erik Odekerke, een jonge kapelaan die in 1914 toetreedt tot een geloofsgemeenschap in het Limburgse Geleen. De klunzige, naïeve Erik probeert zich staande te houden in het katholieke dorpje dat geregeerd wordt door de notaris, de herenboer en de pastoor. De tv-serie trok een miljoenenpubliek. En niet alleen in Nederland: ook in Duitsland, Finland en zelfs Zuid-Amerika werden de avonturen van de onhandige kapelaan gevolgd.
Brûni Heinke
Voor Heinke was het een uitdagende rol. “Miete werd verliefd op Erik en hij ook op haar, maar er mocht natuurlijk niets gebeuren want Erik leefde celibatair. Dat was heel spannend om te spelen. En ondertussen gebeurden er allerlei andere dingen. Haar moeder was overleden, ze moest de brouwerij van haar vader runnen, trouwde en kreeg een kind. Miete is heel anders dan ik: zij stug en introvert, ik juist het tegenovergestelde.”
Vorig jaar blies theaterproducent Albert Verlinde het Limburgse verhaal nieuw leven in door er een musical van te maken, die 3 september live vanuit Sittard-Geleen wordt uitgezonden. Actrice Nandi van Beurden (32), die in 2021 Op zoek naar Maria won en deze zomer meedeed aan De slimste mens, is de musical-Miete. Ze voelde zich meteen aantrokken tot de rol. “Dagboek van een Herdershond werd toen ik jong was weleens herhaald, dus ik kende het al. Vandaag de dag zou je het slow-tv noemen, want de scènes zijn lang en er is weinig wisseling in de camerashots. Toch zie je duidelijk de kwaliteit van de acteurs en het verhaal.”
Volgens Van Beurden is niet alleen de onbereikbare liefde herkenbaar, ook de andere thema’s die in de serie aan bod komen zijn tijdloos. “Het gaat over het ontdekken van je roeping en het vinden van een plek in een veranderende maatschappij. Limburg veranderde door de opkomst van de steenkolenmijnen. Het rijke roomse leven maakte plaats voor een andere sociale hiërarchie. De werkgelegenheid steeg en veel dorpen veranderden in rijke steden. Tot de overheid de stekker eruit trok en steden als Heerlen in een klap achterstandsgebied werden. Drie keer raden in welke provincie er toen een nieuwe energiebron was aangeboord.”
Dagboek van een Herdershond
Ook Heinke vindt het een verhaal van alle tijden. “Onmogelijke liefdes, armoede, macht en geld. Dat zijn de onderwerpen die altijd terugkomen”, zegt ze. Maar natuurlijk is niet alles hetzelfde gebleven. “De musical is gemaakt door de ogen van nu. Het is luchtiger en bevat meer humor dan de serie. En in de katholieke kerk was natuurlijk ook homoseksualiteit, maar dat werd in de serie onder het tapijt geschoven. Ik vind het goed dat daar in de musical aandacht voor is.”
De twee Mietes ontmoetten elkaar voor het eerst toen ze over de musical mochten vertellen in talkshow Tijd voor MAX. “Wat een leuke meid, dacht ik meteen. Ik zag het helemaal zitten met Nandi”, zegt Heinke. Ook Van Beurden was enthousiast. “Toen ik Brûni zag, begreep ik meteen waarom zij de rol toen speelde en ik nu. Er zit vuur in haar”, vertelt ze. “Je wilt je een rol eigen maken, maar ik heb natuurlijk ook gekeken naar hoe ze in haar spel de verbinding zocht met Erik.”
Over verbinding gesproken: daarin mag Van Beurden net een stapje verder gaan dan Heinke. Zij krijgt wél de kans om Erik te kussen. “Dat is het voordeel van het theater, we konden er een creatieve invulling aan geven”, lacht Van Beurden. Heinke valt even stil. “Wordt er in de musical echt gekust? Dat is me ontgaan. Gelukkig kan ik het binnenkort nog een keer live op televisie bekijken.”
Dagboek van een Herdershond live is op zondag 3 september vanaf 20:23 uur te zien bij KRO-NCRV op NPO1.
