Erica Terpstra gaat vrijdag op haar laatste reis. Naar China, een van haar favoriete landen. „Het maakte me emotioneel. Gevoelens van dankbaarheid, maar ook trots dat het is gelukt.”
“Ik heb een enorme jetlag, maar een glimlach op mijn ziel”, begint Erica Terpstra – zoals altijd vrolijk – het gesprek. Ze is net terug uit Vietnam en China, de landen die ze voor de laatste twee afleveringen van Erica op reis bezocht. Vorige week was te zien hoe ze de gezellige winkelstraatjes van Hanoi afstruinde, met een Vietnamveteraan sprak en een bergvolk bezocht. Deze week neemt ze de kijker mee door wereldstad Shanghai. Dat Erica haar reisserie met een bezoek aan China beëindigt, is niet geheel toevallig. Erica heeft een bovenmatige interesse in het land. Zo studeerde ze na de middelbare school een tijdje Chinese taal en cultuur en gaf ze Nederlandse taallessen aan Chinezen.
Hoe is uw fascinatie voor China ontstaan?
“Door meneer Zwier, mijn geschiedenisleraar op de middelbare school. Hij was enorm gefascineerd door China en kon daar zeer boeiend over vertellen. Dat sprak me zo aan, dat ik daarna besloot naar de universiteit van Leiden te gaan. De enige plek waar je toen sinologie kon studeren. De klas bestond uit drie studenten. Ter voorbereiding op deze reis heb ik een cursus Chinees op maat gevolgd, zodat ik me een beetje kon redden in het Chinees. Ik ben inmiddels verschillende keren in China geweest en vind het een fascinerend land. Chinezen zijn heel open; ze zijn onbevangen nieuwsgierig. Je kunt heel goed met ze communiceren, ook al kun je ze niet verstaan. Maar ik heb ook kritiek op het land, met name hoe het met Tibet omgaat.”
Wat maakt Shanghai zo bijzonder?
“De dichtbevolktheid. Op een oppervlakte ter grootte van de provincie Friesland wonen 23 miljoen mensen. Dat zijn drieënhalf mensen op een vierkante meter. Ter vergelijking: in Nederland woont nog geen half mens op een vierkante meter. Chinezen worden er letterlijk gestapeld. De stad bestaat uit twee gedeeltes: het arme oude Shanghai met de koloniale gebouwen en het rijke moderne gedeelte met torenhoge wolkenkrabbers. Het droevige is dat het verschil tussen arm en rijk alleen maar groter wordt. Tegelijkertijd zijn de mensen die sappelen voor hun bestaan heel optimistisch. Die kijken naar de enorme skyline aan de overkant en denken: daar gaan we heen. Dat vertaalt zich ook in de manier waarop ze in het leven staan. Ondanks het heersende communisme halen ze veel steun uit hun religie; het boeddhisme of taoïsme. Dat vond ik heel mooi.”
Wat heeft u er zoal gedaan?
“Ik was er een paar dagen eerder dan de cameraploeg. Ik vind het ontzettend leuk om in mijn uppie de stad te verkennen en de sfeer te proeven. Bovendien kom je veel sneller in contact met anderen. Net als elke andere toerist heb ik in zo’n toeristenbus een stadstoer gemaakt. Enig! Het was wel heel regenachtig en mistig. Toen de cameraploeg er was, zijn we naar een prachtige tempel geweest waar ik een offer aan de stadsgoden heb gebracht om onze zegen voor onze reis af te dwingen. Binnen no time begon de zon te schijnen en hebben we vijf dagen lang mooi weer gehad. Het heeft dus geholpen! Ook zijn we naar een oefening voor een drakendans geweest. In een gymnastiekzaal trainden jonge jongens voor de Aziatische Indoorspelen, waar de Drakendans een officiële sport is. Fantastisch om te zien! Die jongens halen de gekste acrobatische toeren uit, dat is topsport. Ook heb ik een acupunctuurbehandeling voor huisdieren bijgewoond. Heel bijzonder.”
Dit is het einde
Met haar trip naar Shanghai lijkt er een einde te komen aan Erica op reis. Geheel onverwacht besloten de netmanagers de stekker uit het razend populaire programma te halen, dat steevast meer dan een miljoen kijkers trekt en overal waardering krijgt – niet in de laatste plaats door Erica’s aanstekelijk enthousiasme. De omroepbazen vonden het tijd voor iets nieuws. De teleurstelling was vanzelfsprekend ook groot bij Erica zelf toen ze het nieuws hoorde. “Natuurlijk vind ik het jammer en spijtig dat het nu ophoudt voor mij. Maar het gevoel van dankbaarheid voor het feit dat ik zes seizoenen lang zulke prachtige reizen heb mogen maken, overheerst. Ik verwijt Jan Slagter zeker niets. We kunnen het nog steeds prima met elkaar vinden. Bovendien heeft hij gezegd dat er een kleine kans bestaat dat er volgend jaar toch een vervolg komt. Aangezien ik een ras-optimist ben, houd ik me daaraan vast.”
Heeft u deze twee reizen anders beleefd omdat u wist dat ze misschien de laatste zouden zijn?
“Ik heb ze anders beleefd, maar om een andere reden: ik kon het fysiek weer aan. Door de bacteriële infectie die ik in 2014 opliep heeft mijn lichaam een flinke optater gehad. Ik belandde op de intensive care en heb daarna anderhalf jaar moeten revalideren. Toen we vorig jaar weer op reis gingen, was ik eigenlijk nog niet in orde. Ik zat veel in een rolstoel en er moest een verpleger mee die mij verzorgde. De afgelopen maanden heb ik er hard voor gewerkt om fit for travel te zijn, en nu voel ik me zo goed als de oude. Als je merkt dat je weer lange stukken kunt wandelen, geeft dat zo’n speciaal gevoel. Ja, het maakte me emotioneel. Gevoelens van dankbaarheid, maar ook trots dat het is gelukt.”
De onvermijdelijke vraag: wat was voor u het hoogtepunt van al die reizen?
“Mijn gesprek met de Dalai Lama in India. Ik ben een groot bewonderaar van de Tibetaanse spiritueel leider, dus er ging een grote persoonlijke wens in vervulling. Toen hij drie jaar later een bezoek aan Nederland bracht, had ik de eer om hem op Schiphol te mogen ontvangen. Als mensen mij vragen welk land ik het bijzonderste vond, antwoord ik steevast: het volgende. Ja, er staan nog wel wat landen op mijn lijstje: Australië, Nieuw-Zeeland, Papoea-Nieuw-Guinea, Zuid-Korea en de Galapagos Eilanden bijvoorbeeld.”
Probeert u de kijker ook wat mee te geven met uw reizen?
“De boodschap die ik probeer uit te dragen, is die van verbinden. Kijk, ik vind onze samenleving nogal verruwd. Er is weinig respect en veel hufterigheid. Ik probeer mensen met respect en zonder vooroordelen tegemoet te treden en te laten zien hoe leuk het is om elkaar te ontmoeten. Want iedereen is de moeite waard. Je kunt mij geen groter plezier doen dan met lol maken met iemand die ik niet versta. Uit de vele reacties die ik de afgelopen jaren van kijkers heb gehad, merk ik dat ze die boodschap oppikken. Mensen die zeggen: we hebben zoiets nodig. Ik heb me voor deze twee reizen verdiept in Confucius, een denker en sociaal-filosoof uit het oude China. Een beroemde uitspraak van hem is: ‘Alle mensen zijn hetzelfde. Het zijn slechts hun gebruiken die verschillen.’ Als iedereen zo in het leven staat, komt het wel goed met de wereld.”
Erica op reis, vrijdag - NPO 1 • 22.25 uur
