Met oude tegeltjeswijsheden is iedereen wel bekend. Maar in hoeverre kloppen deze uitspraken? Voor zijn nieuwe programma Erik Scherder onderzoekt legt de neuropsycholoog er maandelijks een onder de loep.
Tekst: Dominique Hofman
Vijf oude tegeltjeswijsheden onderzoeken, dat klinkt als een origineel idee. Wat kunnen we ons hierbij voorstellen?
“Ik onderzoek uitspraken die bij de actualiteit passen. ‘Gedeelde smart is halve smart’ hoort bijvoorbeeld bij eenzaamheid, ‘kiezen doet verliezen’ bij de komende verkiezingen. Om erachter te komen of deze wijsheden kloppen, doe ik wetenschappelijke experimenten op straat. Het moet alleen geen Scherder-verhaal worden, dus spreek ik ook jonge collega-onderzoekers. Die wil ik graag een podium geven.”
Wat heeft u tot nu toe ontdekt?
“Dat mensen sneller pijn tolereren als ze de hand van een dierbare vasthouden, bijvoorbeeld hun geliefde. Op straat had ik voorbijgangers namelijk gevraagd om dit te doen, terwijl hun andere hand in een bak met ijswater zat. Verder hoorde ik iets verrassends van een van de onderzoekers. Zij vertelde dat je een eenzaam persoon beter helpt als je diegene om hulp vraagt dan dat je zelf hulp aanbiedt. Dus stel, Henk voelt zich alleen en verdrietig, en ik vraag hem of hij me wil helpen met het schilderen van mijn plafond, dan denkt hij: wat fijn, ik kan iemand van dienst zijn.”
U heeft al veel onderzoek gedaan in uw leven. Stopt die nieuwsgierigheid ooit?
“Nee nooit! Dat is het fantastische aan mijn werk: elke dag verschijnen er nieuwe publicaties en resultaten. Ik voel me dan ook gezegend dat ik door kan werken. Op de Vrije Universiteit Amsterdam doen we nu onderzoek naar de inrichting van gevangenissen. Hoe kunnen we de omgeving van een gevangene het beste inrichten, zodat die persoon – eenmaal op vrije voeten – beter functioneert? Met het onderzoek naar de invloed van beweging en muziek op de hersenen kan ik ook eindeloos doorgaan. Genoeg hartenwensen dus!”
