Een score van 159 bij de Nationale IQ-test van BNN, ben je dan een carrière als kernfysicus misgelopen? Neuropsycholoog Margriet Sitskoorn, vaste deskundige van het programma, verklaart de uitslag.
Is de IQ-test van BNN een officiële test?
‘Nee. Ieder jaar worden nieuwe, leuke vragen bedacht op het gebied van verbale intelligentie, ruimtelijk inzicht, logisch redeneren, geheugen en rekenkundig inzicht. Een officiële test is genormeerd, dat wil zeggen dat een grote groep mensen de vragen vooraf heeft beantwoord, waardoor een score van 100 ook echt een volksgemiddelde is. De Nationale IQ Test van BNN wordt vooraf ook door een groep mensen gemaakt, maar die is veel kleiner.’
Wat zegt de score dan wel?
‘Het geeft een grove indicatie van iemands intelligentie. Bij een officiële test wordt niet alleen naar dat eindgetal gekeken, maar ook naar hoe de score is opgebouwd. Op welke gebieden, bijvoorbeeld geheugen of ruimtelijk inzicht, scoort een deelnemer goed en waarin is hij minder sterk? Daar wordt in de televisie-uitslag nauwelijks op ingegaan. Wie meedoet, moet bovendien bedenken dat je per dag anders kunt scoren. Als je minder goed hebt geslapen, kan het resultaat al anders zijn. Ook je achtergrond is belangrijk. Op basis van iemands opleiding, beroep, geslacht, leeftijd en de opleiding van de ouders heb je een verwachting van iemands IQ. Voor een universitair geschoolde vind ik 117 een matige score. Terwijl die uitkomst voor iemand met een lage opleiding juist heel goed is.’
Waarom is leeftijd een factor?
‘Bepaalde vaardigheden nemen af zodra mensen ouder worden, zoals het geheugen. Het reactievermogen wordt ook trager, wat vervelend is als je vragen onder tijdsdruk moet beantwoorden. Bij een officiële test worden de scores daarom altijd met leeftijds- en seksegenoten vergeleken. Mannen en vrouwen scoren overigens redelijk gelijk. Alleen op deelgebieden zien we verschil: mannen zijn beter in ruimtelijk inzicht en vrouwen in bepaalde verbale vermogens.’
Presentatrice Dolores Leeuwin had een uitslag van 159. De topscore binnen de groep prominenten is ieder jaar hoger. Is dat niet gek?
‘Ik denk niet dat de tests makkelijker worden. Maar als je ergens goed in wilt zijn, moet je het veel doen. Door te oefenen en gewend te raken aan het soort vragen, kunnen mensen hoger scoren. Overigens denk ik wel dat Leeuwin heel intelligent is. Zelfs als ze veel heeft geoefend, is haar score enorm hoog.’
Is een bovengemiddeld IQ eigenlijk wenselijk?
‘Hoe beter je dingen begrijpt, hoe meer controle je kunt uitoefenen over je leven. Maar sociaal zijn en goede motorische vaardigheden hebben, zijn ook belangrijk. Bovendien denken mensen vaak onterecht dat iemand met een hoog IQ veel weet. Dat hoeft helemaal niet: IQ is veel meer dan alleen feitenkennis, het is ook de manier waarop je je aanpast aan nieuwe situaties.’
Hoog IQ
Dit zijn tot nu toe de BN'ers met het hoogste IQ
Dolores Leeuwin
(159 in 2012)
De hoogste testscore in de geschiedenis van De Nationale IQ Test behaalde Klokhuis-presentatrice Dolores Leeuwin. In een interview inHet Parool vertelt ze dat ze zo’n score kon behalen door extreem goed te focussen. Ze overweegt zich om te scholen tot mental coach.
Mark Huizinga
(142 in 2010)
Sinds zijn hoge score bij De Nationale IQ Test zet oud-judoka Mark Huizinga zijn intellect graag in bij tv-quizzen. Zo kwam hij in de finale van De Slimste Mens en deed hij mee aan De Nationale Wetenschapsquiz.
Diederik Samsom
(136 in 2008)
Kernfysicus en politicus Samson was de slimste in 2008. Vijf jaar later is hij leider van de Partij van de Arbeid. Samsom blijkt bijzonder goed in quizzen: hij won ook De Nationale Nieuwsquiz in 2005 en 2006 en De Grote Geschiedenisquiz in 2008.
Rob Oudkerk
(137 in 2002)
Huisarts en ex-politicus Rob Oudkerk was in 2002 de slimste prominent. Sinds 2007 is hij lector aan de Haagse Hogeschool.
De IQ Test wordt gepresenteerd door Patrick Lodiers en Valerio Zeno.
