Jan Kooijman keert terug met het programma Levenslang met dwang? Daarin volgt hij zeven kandidaten met ernstige dwangstoornissen die vechten voor een normaal bestaan.
Tekst: Bram de Graaf
Je maakte eerder twee seizoenen bij RTL 5. Voor wie dat heeft gemist: waarom moeten we kijken?
“Niets moet. Maar veel kijkers hebben er toen van genoten. Iedereen herkent het wel dat ze als kind in de auto van zichzelf lantarenpalen moesten tellen of iets dergelijks. Bij de meesten verdwijnt dat later, maar bij een enkeling leidt dat tot een dwangstoornis. Zoals bij Carla in seizoen 2: zij raakte bij het zien van de kleur geel volledig in paniek. Door zo’n dwang is een normaal leven leiden lastig. In twee weken nemen wij zeven kandidaten met vier gerenommeerde therapeuten mee op reis en proberen ze met intensieve exposuretherapie weer wat levensplezier terug te geven.”
Waar lijden de deelnemers het meest onder?
“Het heeft invloed op hun werk, relatie en vriendschappen. Ze komen de deur niet meer uit vanwege angsten of omdat ze zich schamen voor bepaald gedrag. Soms leidt absentie op het werk tot ontslag. Zo belanden ze steeds meer in een isolement. Heel verdrietig.”
Wat is jouw rol in het programma?
“Ik ben erbij als luisterend oor en om een arm om hun schouders te slaan als dat nodig is. Of om een slechte grap te maken om de boel te relativeren. Ik heb veel respect voor de deelnemers. Ik vind het ongelofelijk dapper dat ze meedoen. Maar ze weten ook dat de nazorg goed is, want dwang raak je niet in twee weken kwijt.”
Is er iets veranderd in vergelijking met eerdere seizoenen?
“Door covid-19 konden we niet in Thailand draaien, zoals toen. Mensen met dwang hechten namelijk enorm aan hun vertrouwde omgeving en daarom vinden de therapeuten het belangrijk om hen mee te nemen naar een andere locatie. Zodat opgeven ook moeilijker is. Nu blijven we in Nederland, waar de weersomstandigheden niet altijd ideaal zijn. En ook corona heeft zijn weerslag op hen. Zelfs mensen die normaal lekker in hun vel zitten, hebben er last van. Dus zij des te meer.”
Waarom past dit programma bij jou?
“Ik maak graag programma’s over onderwerpen die mijzelf aanspreken binnen fijne teams. Maar ik heb wel geleerd dat ik er niet te veel van dit soort achter elkaar moet doen, zoals in 2017 met #Jesuisdepri, De reünie en Hij is een zij. Dat was iets te veel. Ik verloor mijn creativiteit, een teken dat ik niet meer goed in mijn vel zat. Ik ben toen minder televisie gaan doen en me meer gaan richten op acteren en het ontwikkelen van nieuwe projecten. Het bracht meer financiële onzekerheid met zich mee, maar het plezier kwam terug. En ik had meer tijd voor het thuisfront en daar word ik ook blij van.”
Heb je eigenlijk zelf onhebbelijkheden?
“Wel honderd-en-een, haha. Maar die hebben niets met dwang te maken. Als kind maakte ik in bed dwangmatig Lingo-woorden. Zo erg dat ik niet in slaap viel. Maar daar ben ik overheen gegroeid.”
Levenslang met dwang? | dinsdag | NPO 3 | 20.25 uur
