Nicole le Fever deed vorige week voor het NOS Journaal een zogenaamde ‘stand up’ (op locatie verslag doen op camera: heeft niks met humor te maken dus) in een stoffige straat in Egypte. Maar tijdens haar verslag werd geschakeld naar de straten van Tunesië, waardoor de indruk werd gewekt dat zij zelf in het ‘gevaarlijke’ Tunesië stond. Een journalistieke doodzonde.
Ook is een geval bekend van een journalist in ‘oorlogsgebied’ die later onder zijn ‘stand up’ het geluid van mitrailleurschoten had gemonteerd.
Nu is de vraag of dat journalistiek geoorloofd is.
De vraag die eraan voorafgaat, is waarom nieuwsprogramma’s eigenlijk altijd journalisten ter plekke willen hebben? Waarom willen wij bijvoorbeeld Erik Mouthaan van RTL Nieuws op een dak zien staan met op de achtergrond het Witte Huis.
Geloven we anders niet dat hij in de VS is? Waarom is het voor ons nodig dat Nicole le Fever daadwerkelijk haar leven waagt in de straten van Tunesië?
Wat levert het op?
Zoals u in het boek Het Zijn Net Mensen van Joris Luyendijk kunt lezen, krijgt de journalist ter plekke vrijwel alle informatie uit Nederland en via internet. Dus ter plaatse ergens in een rampgebied zijn, levert vaak juist problemen op om accuraat nieuws te brengen wegens de afwezigheid van fatsoenlijk internet of stroom.
Vaak worden journalisten afgewimpeld met persberichtjes van plaatselijke, kijvende organisaties, die je meestal maar beter kunt negeren.
Dus om beter nieuws te brengen hoeft niemand een rampgebied in, integendeel.
Waarom dan wel? Zodat de kijker voelt dat-ie daar ook een beetje is? Kun je net zo goed met een blue screen doen waarop je beelden projecteert. Niemand die het doorheeft; het gaat alleen om de beeldvorming. We zouden behoorlijk kunnen bezuinigen.
Ik heb in de VS dagenlang nieuwsuitzendingen gevolgd van een orkaan die maar geen orkaan wilde worden. Omdat die tv-ploegen daarheen waren gevlogen, moesten ze toch nieuws brengen.
De kosten waren immers al gemaakt.
Ik herinner me nog bij de geboorte van Amalia, dat compleet nieuwsgarend Nederland een nacht lang live voor het Bronovo Ziekenhuis verslag deed van publiek, dat maar niet massaal wilde toestromen. Sterker nog, er kwam niemand. (Overigens krijg ik bij de naam Bronovo altijd het avontuurlijke gevoel dat dit ziekenhuis ergens in een oorlogsgebied in Servië staat).
Als we Nicole le Fever voortaan gewoon in een studio voor een blue screen zetten, kan ze in één journaal verslag doen vanuit ‘Tunesië’ en vervolgens zo doorlopen naar de watersnoodrampen in Australië, Brazilië en Zuid-Afrika. Ik denk, eerlijk gezegd, dat vrijwel niemand dat in de gaten zal hebben; in ieder geval geen moer kan schelen.
Af en toe een paar mitrailleursalvo’s eronder monteren, Nicole wat transpiratie op het gezicht spuiten met een plantenspuit en een paar moddervlekken op haar kakibroek en je hebt top-tv.
Joep van Deudekom
Deze column is eerder verschenen in Televizier editie 5 van 2011. Meer informatie over onze tv-gids staat hier.
