We hebben natuurlijk allemaal enorm gelachen om het filmpje van Rita Verdonk*. Maar het maakt het voor ons, columnisten die satire trachten te bedrijven, vrijwel onmogelijk om dit nog te persifleren. Pure broodroof.
Raar genoeg doet Rita het vanuit wetenschappelijk oogpunt met het filmpje behoorlijk goed.
Uit een uitgebreide wetenschappelijke studie naar verkiezingsfilmpjes in Amerika (Campaigning for hearts and minds,
Ted Brader) is bijvoorbeeld het volgende naar voren gekomen.
Als je bij de gevestigde partijen hoort, werken de filmpjes die uitgaan van een positieve boodschap, met veel kleuren en fijne muziek, het beste. Het liefst met kinderen erin, bloemen, oude mensen en lekker invallend zonlicht.
Tegenstanders van die partijen vinden dat overigens walgelijk en die win je er niet mee, maar je eigen aanhang behoud je tenminste. Als je echter niet tot de gevestigde partijen hoort, moet je het op een andere manier aanpakken. Je moet de mensen bang maken. Als je een film maakt gebaseerd op angst, zullen zowel de voor- als de tegenstanders van de partij hun standpunten gaan heroverwegen. Dat is toch een soort instinctieve reactie.
Met andere woorden: ook je tegenstanders kun je met een filmpje gebaseerd op angst beïnvloeden.
Hoe maak je een film gebaseerd op angst? Je maakt gebruik van geweld, allochtonen, atonale muziek en korrelige zwart-witbeelden. Zwart-witbeelden roepen angst op. (Hoe was dat dan in de tijd dat er nog geen kleuren-tv was, vraag ik me dan af, maar dit terzijde) En dat zit allemaal in het filmpje
van Rita.
Het is dat het zo ongelooflijk knullig gedaan is, want anders zou het waarschijnlijk wel werken. Overigens zijn de verkiezingsfilmpjes van bijvoorbeeld GroenLinks (Toekomst tv: stagiaire monteert zijn eerste I-movie) en de PVV (shot van een Turks vliegtuig en Geert die zijn bekende riedeltje doet voor een moskee) niet heel veel beter.
Het CDA heeft met CDAtv op Youtube veel tijd gestoken in het introduceren van de mensen die op hun lijst staan. Maar die zijn volgens de tellers nog niet eens bekeken door hun eigen familieleden.
De Amerikanen lopen wat dat betreft toch echt straatlengtes op ons voor.
Mooie historische voorbeelden van op angst gebaseerde filmpjes kun je vinden op Youtube. Kijk naar Reagans ‘The Bear’, of Bush en ‘the Wolves’. Meesterlijk. Maar de mooiste is van Lyndon B. Johnson, Daisy. Een meisje van 7 plukt blaadjes van een madeliefje en telt tot tien. Bij tien zoomt de camera in op haar pupil en telt er een nare kille stem af van 10 tot 0. Bij nul explodeert een atoombom in haar oog. ‘Vote for Lyndon B.Johnson or die’, is de boodschap.
In ieder geval wel een heldere boodschap.
Joep van Deudekom
