Tv lijkt soms iets te voorspelbaar te worden. Het is de week van 4 en 5 mei, en ja hoor: laten we maar weer eens wat oorlogsfilms uitzenden.
Ik mocht vorige week in het toneelstuk Alles voor de führer een gastrol spelen als Joseph Goebbels, maar ik heb diverse mensen onder de 30 moeten uitleggen wie dat nu eigenlijk geweest was. Bij 'nazi-propagandaleider' gebeurde er nog niets in de jonge hoofdjes. Bij 'rechterhand van Hitler' begon er langzaam iets van een vage associatie met de Tweede Wereldoorlog op te doemen.
Dus het is nodig om te herdenken. Zeker met de huidige anti-Europastemming die lijkt op te laaien. Maar om in één week Der Untergang, Boy in the Striped Pyjamas, Oorlogswinter, Soldaat van Oranje, Valkyrie en Schindler's List op de buis te gooien, is misschien wel een beetje een overkill (mag ik dat zeggen hier?), al zijn het stuk voor stuk fantastische films.
En als we toch herdenken: ben benieuwd of er op 6 mei nog wat gedaan gaat worden met de sterfdag van Pim Fortuyn. Zelf heb ik een vrij sterk 'ik-weet-nog-precies-waar-ik-was-toen-Kennedy-neergeschoten-werd'-gevoel bij de dood van Fortuyn. Ik stond namelijk op die dag in Carré met NUHR, voor het eerst helemaal uitverkocht. We hadden net gesoundcheckt en zetten in de artiestenfoyer de tv aan. Daar lag Pim Fortuyn op de grond in het Mediapark. We stonden enige tijd sprakeloos te kijken naar de beelden, en de eerste woorden die ik tegen Peter (Heerschop) uitte, waren: "Ik geloof niet dat er vanavond gespeeld gaat worden."
Peter en Viggo (Waas) waren redelijk betrokken bij Fortuyn doordat zij samen met Hans Sibbel het boekje De puinhopen van Pim hadden geschreven als reactie op zijn De puinhopen van Paars. Diezelfde avond werden ze nog gebeld door Theo van Gogh dat het mede hun schuld was geweest. Ook die was de weg kwijt. Heel Nederland was in de war.
Een grappig cabaretprogramma spelen die avond was uitgesloten. Veel bezoekers hoorden het nieuws terwijl ze op weg waren naar de schouwburg. Wij stelden een verklaring op en die werd uitgedeeld aan de mensen die aankwamen bij het theater. Veel mensen waren al niet gekomen. Het was een onwerkelijke situatie, Nederland was in een soort psychologisch vacuüm terechtgekomen. Shock. 'Demoniseren' was het meest gebruikte woord op tv, naast 'gedachtegoed' en de term 'aanval op de democratie'. Dat we die avond niet speelden, was tamelijk vanzelfsprekend.
De dag dat Theo van Gogh werd doodgeschoten, hebben we die avond wel gespeeld en laatst bij het vreselijke schietincident in Alphen zijn er bij mijn weten ook geen voorstellingen afgelast, behalve dan wellicht in Alphen zelf. Blijkbaar zijn we aan dit soort zaken gewend geraakt. Misschien toch maar wat vaker gaan herdenken.
