Bert van Leeuwen over Face to Face

Zet twee mensen met een vastgelopen relatie tegenover elkaar en laat ze elkaar tien minuten lang zwijgend recht in de ogen kijken. Het is een bewezen manier om een diepgeworteld conflict te doorbreken. De EO heeft er een programma van gemaakt, Face to face getiteld, dat vorige week van start is gegaan.

Niet enthousiast

Presentator Bert van Leeuwen geeft toe dat hij niet direct enthousiast reageerde toen hij ervoor werd gevraagd. “Mijn eerste gedachte was: hoe ga ik dat doen, een programma maken met mensen die niets mogen zeggen? Bovendien wilde ik niet weer een soort Familiediner doen. Maar ­nadat we een proefaflevering hadden gemaakt, was ik om.” Wat gaf de doorslag? “Allereerst de mensen die meedoen. In tegenstelling tot Het familiediner zijn de deelnemers niet per se familie van elkaar; het kunnen ook vrienden zijn. In de sommige gevallen hebben ze ­gewoon contact, maar speelt er iets wat nooit helemaal is opgehelderd en wat zorgt voor een moeizame of verstoorde relatie. In plaats van dat ze bij elkaar komen om het uit te praten, gaan ze een spannend experiment aan.”

Twee duo's

Elke aflevering gaan twee duo’s de confrontatie met ­elkaar aan. De ene keer gebeurt dat in een studio, de ­andere keer op locatie. Bert heeft eerst een gesprek met ze: wat is er gebeurd waardoor de spanning tussen hen zo hoog is opgelopen? En wat maakt dat zij er op eigen kracht niet meer uitkomen? “Sommige relaties hebben door het verleden zo veel butsen opgelopen, dat er steeds meer afstand is ontstaan. Om opnieuw verbinding te maken, zullen zij samen een eerste stap moeten zetten. Als beide personen bereid zijn om een face-to-facesessie aan te gaan, geeft dat eigenlijk al aan dat ze allebei graag willen dat het goed komt. Dat geeft hoop en vertrouwen.”

Met een psychologe

Terwijl de deelnemers elkaar tien minuten lang recht in de ogen kijken zonder daarbij te spreken – in de uitzending is dat ­ingekort –, kijkt Bert in een andere ruimte op een monitor mee. Dat doet hij samen met psychologe Barbara Nanninga, die de processen en emoties duidt. Barbara: “Op het ­moment dat je niet praat, worden de hersenen rustiger. Daardoor zakt je emotie en kom je in een natuurlijke, ontspannen toestand. Op de gezichten van de deel­nemers zie je als het ware hun verhaal terug en wat ze daarbij voelen: liefde, pijn, schaamte, verdriet.” Bert: “Er gebeurt zo veel. De camera staat recht op hun gezichten, waardoor  de blikken enorm worden ­uitvergroot. Als de een lacht, reageert de ander daarop. Maar je ziet ook ijzige blikken en verdriet in de ogen. Het levert echt heel spannende televisie op.”

Ontroerend

Na afloop praat Bert met de deelnemers na over hoe ze het hebben ervaren. “Wat ik vooral van ze wil weten, is wat ze de ander wilden laten zien en of diegene dat ook zo heeft ervaren. Maar ook of het experiment nut heeft gehad. Het probleem is natuurlijk nog niet opgelost, maar zo’n face-to-facesessie kan wel iets openbreken en mensen verder helpen. Uiteindelijk moeten ze het zelf oplossen. Wel bieden we ze, achter de schermen, de hulp van Barbara aan.” Tussen de twee ‘grote verhalen’ door zien we een reeks korte filmpjes waarin mensen – al dan niet voor de fun – een face-to-facesessie met elkaar aangaan. “Super ontroerend om te zien.” Of Face to face net zo’n kijkcijfersucces wordt als Het familiediner, is afwachten. Bert is in elk geval enthousiast.
“Ik vind het een mooi programma om te maken, omdat het uiteindelijk om gevoel gaat. Op het moment dat je elkaar in de ogen kijkt, komen er allerlei emoties los die zorgen voor verbinding. En dat is wat wij mensen diep in ons hart toch het liefste willen: met elkaar verbonden zijn. Ik vond dat een enorme eyeopener.

Les voor de kijker

Misschien is dat ook wel een les voor de kijker: Face to face laat niet alleen zien hoeveel het waard is om je relatie of vriendschap goed te houden of te maken, maar ook hoe mooi en belangrijk het is om af en toe even echt contact te maken met een dierbare.” •

Face to face, woensdag 22.05 • NPO 1