Bureau Sport volgt het WK Daklozen

Tekst: Dominique Hofman

Het leven van thuis- en daklozen verbeteren: met dit doel organiseert de Homeless World Cup Foundation sinds 2003 het WK straatvoetbal. Tijdens deze zeventiende editie (27 juli t/m 3 augustus) mocht Cardiff het evenement huisvesten, in 2015 ging de eer naar Amsterdam. Hoewel het toernooi officieel Homeless World Cup heet, leven niet alle deelnemers op straat. Ze zijn bijvoorbeeld ergens opgevangen, omdat ze verslaafd, verward of agressief zijn.

Voetbalkwaliteiten

De Nederlandse spelers zijn geselecteerd vanuit Stichting Life Goals, die sportprogramma’s biedt voor kwetsbare personen. “De aangesloten sportcoaches bevelen potentiële spelers aan en wij gaan vervolgens scouten”, vertelt assistent-bondscoach Jasper Lamboo. Voetbalkwaliteiten spelen hierbij niet zo’n belangrijke rol: “Een aanbevolen deelnemer ging een keer bijna op de vuist met de scheidsrechter. Die valt natuurlijk af. We letten juist op personen die op een positieve manier opvallen, qua gedrag en uitstraling.”

Van deelnemer tot coach

Zelf deed Jasper in 2015 mee aan het WK, als keeper en aanvoerder. In zijn jonge jaren keepte hij al bij de jeugd van FC Utrecht, maar vervolgens ging het mis. Zijn ouders gingen scheiden, waarna zijn vader vertrok en zijn moeder de situatie alleen niet meer aankon. Jasper werd naar eigen zeggen onhandelbaar, waarop zijn moeder hem naar een internaat stuurde. Door in die tijd veel te sporten, kon hij zijn leven beteren. Op zijn achttiende ging de oud-keeper weer thuis wonen, samen met zijn moeder en twee broers. De oudste overleed echter plotseling: “Toen had ik het wel een beetje gehad met het leven.”

Heroïneverslaving

Een heroïneverslaving volgde, waar hij in 2010 van wist af te kicken. Via het Leger des Heils kwam hij bij Stichting Life Goals terecht. Zijn sportieve gedrag zorgde uiteindelijk voor een WK-selectie. “Ik werd nooit kwaad op anderen. Als aanvoerder zei ik ook altijd tegen mijn medespelers: jongens, wel een handje geven voor en na de wedstrijd.” De kampioenschappen betekenden veel voor Jasper. “In mijn jeugd wilde ik ooit voor het Nederlands elftal keepen. Op het WK voelde het alsof ik eindelijk mijn droom kon waarmaken.”

Snelkookpan

Bondscoach René van Rijswijk voetbalde tot 2006 bij RKC Waalwijk, Cambuur Leeuwarden en N.E.C. Sinds 2014 traint hij de vrouwelijke straatvoetballers en twee jaar later kwamen daar ook de mannen bij. De oud-voetballer ziet veel enthousiasme terug bij de huidige selectie: “De spelers zijn hartstikke gemotiveerd. Het WK is een enorme impuls voor hun zelfvertrouwen. Het is een beloning voor de vooruitgang die ze boeken bij de lokale wedstrijden van Stichting Life Goals.” Waarom juist voetbal goed is voor hun persoonlijke ontwikkeling, weet Jasper wel. “Voetbal heeft een sociaal aspect. Hoe ga je bijvoorbeeld om met je teamgenoten en tegenstanders? Met winst en verlies? Daarbij is het een teamsport. Je hoort bij een groter geheel en je geeft elkaar complimenten.” Het WK draait dus niet om de uiteindelijke kampioen, maar om de ervaring: “Het is een snelkookpan waarin ze terechtkomen, vol emoties en m ensen die ze uit de hele wereld ontmoeten.”

Terugval

Een terugval bij thuiskomst was voor sommige oud-spelers haast onvermijdelijk. René: “Het is best pittig als je na zo’n mooie tijd weer naar je oude situatie terugkeert. Ik vraag ze dan wat ze hebben geleerd van het WK. Als je voorheen altijd agressief reageerde en je hebt je tijdens het WK ingehouden, lukt dat waarschijnlijk ook in een soortgelijke situatie in de toekomst.” Hoe ziet de toekomst er dan uit voor de voetballers? Jasper, die nu het Utrechtse straatvoetbalteam traint, heeft daar wel een idee over: “Sommige spelers gaan waarschijnlijk bij lokale sportprojecten aan de slag, waar ze hun ervaring kunnen overdragen. Ik heb dat zelf ook gedaan door te gaan coachen.”

Impact

Dankzij Bureau sport: Het WK Daklozen 2019 krijgt het evenement een groot podium. In het programma volgen Frank Evenblij en Erik Dijkstra de voetballers, van de trainingen in Nederland tot het WK in Cardiff. De presentatoren luisteren naar hun persoonlijke verhaal en bieden ze een steuntje in de rug. René vindt het geweldig: “De spelers verdienen deze aandacht. Hoe meer ze krijgen, hoe grootser hun ervaring is. Anoniem een WK spelen is al tof, maar nu krijgt het veel meer impact.” Jasper hoopt dat de positieve boodschap goed overkomt bij het grote publiek: “Als ik op televisie zie hoe gewone voetballers zich soms gedragen, dan denk ik: kom eens kijken hoe de deelnemers op dit WK met elkaar omgaan.”