Na negen jaar en vijftien series komt Coen Verbraak met de allerlaatste reeks van zijn interviewprogramma Kijken in de ziel. De komende zes weken gaat hij in gesprek met religieuze leiders.
Was het moeilijk om religieuze leiders te vinden die wilden meewerken?
“Religieuze leiders zijn vrijwel onbekend, daardoor was het voor mijn researcher en mij best een klus om toonaangevende boeddhisten, dominees, bisschoppen, imams en rabbijnen te vinden. Uiteindelijk wisten we er toch vrij gemakkelijk twaalf te strikken. De streng gereformeerde dominees waren het lastigst. Die treden natuurlijk op in gemeenten waar mensen nauwelijks televisie kijken, dus dan valt er ook niet veel te winnen. Mooi dat iemand van hun het toch heeft aangedurfd. Ook bij de imams ging het niet zo soepel. Die waren, begrijpelijkerwijs, bang dat de interviews wéér over extremisme en terrorisme zouden gaan. Gelukkig hebben we toch twee uitstekende imams gevonden.”
Wat viel je tijdens de gesprekken het meest op?
“Dat er tussen al die godsdiensten eigenlijk meer overeenkomsten dan verschillen zijn. Natuurlijk zijn er ook genoeg streng afgescheiden hokjes. Zo vraag ik aan een predikant of een moslim ook in de hemel kan komen. Die antwoordt resoluut dat dit onmogelijk is. Wat ik wel ingewikkeld vond, is dat religie niet concreet is. Ik kon deze mensen dus niet tegenspreken of in twijfel trekken, want ik weet het zelf ook niet. Die ongrijpbaarheid brak mij af en toe wel op. De veruit moeilijkste gesprekken vond ik die met de twee boeddhisten. Die zijn zo ruimdenkend, dat alles lijkt te kunnen. Dan neigt het zweverig te worden.”
Heeft deze serie je nieuwe inzichten opgeleverd?
“Ik heb niet kunnen constateren wie het ware geloof met zich meedraagt. Ik was wel gecharmeerd van hoe de hindoepriester ermee omgaat. Die zegt: ‘Iedereen mag zijn eigen weg volgen. En als dit voor jou de goede weg is, is het oké. Dan hoef je geen hindoe te worden.’ Dat komt eigenlijk neer op: leven en laten leven. Als dat de basishouding van ons allemaal zou zijn, zag de wereld er een stuk aangenamer en draaglijker uit.”
Kijken in de ziel, NPO 2 - NTR • 21.10
