Jaap Jonbloed praat over de special Ik gun geluk. Maar hij heeft het ook over het nieuwe Vermist. En wat zijn zijn ambities nog?
Tekst: Bea Kastrop
Ouders van gehandicapte kinderen in ontwikkelingslanden moeten vaak machteloos toezien hoe hun kind lijdt. Tot het gezin in beeld is bij het Liliane Fonds en er eindelijk ruimte komt voor hoop. In de eenmalige tv- special Ik gun geluk gaat Liliane-ambassadeur Jaap Jongbloed naar de Filipijnen, samen met Nederlandse ouders van een gehandicapt kind. Deze ouders draaien een week mee in Filipijnse gezinnen met een gehandicapt kind, wat een indrukwekkend televisieverslag opleverde. Jaap Jongbloed zet zich al meer dan 35 jaar in voor het Liliane Fonds. Een gesprek over zijn betrokkenheid en over wijzer worden met de jaren: “Ik vind niet dat ik de beste presentator aller tijden ben. Maar het punt is dat ik het nu niet erg meer vind.”
Toen jij in 1981 in contact kwam met het Liliane Fonds hielp het veertien gehandicapte kinderen in Indonesië. Inmiddels 90.000 kinderen over de hele wereld!
“Ja. In 1980 zijn ze begonnen. Ik was jongste verslaggever bij Tros Aktua en mijn toenmalige baas, Wibo van de Linde, wilde af en toe kleine, vriendelijke human interest onderwerpen gaan brengen. Hij had een pers- bericht van een vrouw uit Vlijmen, Liliane Brekelmans, die een stichtinkje was begonnen. Liliane was in Indonesië opgegroeid en had in haar jeugd polio gehad waardoor ze moeilijk liep. Tijdens een reis naar Indonesië had ze gezien hoe kinderen met polio in een arm land eraan toe waren en ze wilde helpen. We zaten daar aan de keukentafel in Vlijmen met veertien foto’s voor ons. Dat reportagetje was het begin. We hielden contact en later ben ik met haar man naar de directeur televisie van de Tros gestapt en heb gezegd: ‘Dit is een mooi onderwerp, kunnen we daar niet eens een half uur van maken?’ In die tijd kon dat nog op die manier. Zo is het aan het rollen gegaan.”
Je bent net terug van je reis naar de Filippijnen. Wat heeft op jou de meeste indruk gemaakt?
“Wat ik heel bijzonder vond is dat ik voor deze reportage ook Nederlandse ouders en hun gehandicapte kind heb ontmoet. Zelfs in Nederland blijken ouders en hun kind een gevecht te moeten leveren tegen onbegrip en instanties. Wat enorm veel indruk op mij maakte was dat je meteen kon zien dat er een soort lotsverbondenheid en onderling begrip was tussen die Nederlandse en Filippijnse ouders. Dat ging alle barrières van taal, cultuur en afstand te boven. Ze delen het gemeenschappelijke verdriet dat hun kind beperkingen heeft, maar ze delen ook dat strijdvaardige. Zo van: ik ga zorgen dat ik binnen de mogelijkheden het beste voor mijn kind voor elkaar kan krijgen.”
Je voelt als kijker ook de opluchting als voor het eerst een hulpverlener binnenkomt.
“Ja. Het Liliane Fonds steunt en controleert lokale partnerorganisaties in de landen zelf, zodat mensen worden geholpen door deskundigen uit hun eigen omgeving. Ik heb in die jaren al zo vaak kinderen gezien die dankzij simpele en vaak goedkope hulp in een totaal andere situatie terechtkwamen.”
Heb jij een voorkeur voor programma’s waarmee je iets kunt betekenen voor anderen?
“Ik vind dat ik een uitermate bevoorrecht bestaan leid. En ik vind ook vanuit een soort calvinistisch schuldgevoel dat het goed is als je iets terug kunt geven. Ik heb ooit een wijs man horen zeggen: ‘Als iedereen 3 procent van zijn tijd zou besteden aan het helpen van andere mensen, dan zou de wereld er totaal anders uitzien.’ Ik mag programma’s maken en dat doe ik voor 97 procent voor mezelf. Het is mooi als ik met die andere 3 procent iets voor iemand anders kan doen. Dat kon met Vermist en dat kan ook voor het Liliane Fonds.”
Vermist was twintig jaar lang jouw kindje. Tot de NPO het twee jaar geleden bij je weghaalde. SBS 6 adopteerde het en zendt deze week de eerste aflevering uit, onder de naam Team vermissingen. Ga je kijken?
“Natuurlijk ga ik kijken! Ik ben heel benieuwd wat ze ervan maken en ik hoop dat SBS er een beetje geld voor over heeft zodat ze het met zorg kunnen doen. Ik ben blij dat Loes Leeman, met wie ik Vermist indertijd heb opgezet, nu bij SBS 6 ook weer de eindredacteur is. Loes kan dit als geen ander. En ik vind Rik van de Westelaken een prima keuze als presentator. Een serieuze jongen en een goeie presentator. Loes en ik waren allebei ontdaan toen de NPO-bazen vanwege de vernieuwing besloten met Vermist te stoppen. Het had heel goede kijkcijfers en het programma had ook duidelijk iets van een maatschappelijke functie. Ook als je iets niet oploste, was de terugkerende aandacht voor vermissingen heel belangrijk voor de achterblijvers. Daarom is het goede nieuws dat het programma nu toch weer doorgaat.”
Heb jij zelf nog nieuwe programma’s op stapel staan? Of bepaalde ambities?
“Ik wil nog wel graag iets met gezondheid doen. Niet medisch, maar iets met gezond blijven, fitness en sporten. Dat hoeft niet per se voor televisie, het kan ook online.”
Dat ligt jou wel. Je zit vier keer in de week in de sportschool. 62 en superfit!
“Nou… Ik deed mee aan een tennistoernooi van EenVandaag en ik was behoorlijk stijf na die middag. Je gaat toch een beetje kraken hoor! Dat is nu eenmaal een nadeel van ouder worden. Maar er zijn gelukkig ook wel voordelen.”
Noem eens wat?
“Dat je je eigen situatie beter kunt relativeren. Ik vind bijvoorbeeld niet dat ik de beste presentator aller tijden ben. Alleen is dat niet iets wat me nu frustreert. Ik kan het relativeren en tevreden zijn. Mensen vragen weleens: ‘Zou jij niet nog eens een talkshow willen doen, zoals indertijd met Jongbloed & Joosten?’ Nee. Ik denk dat ik dat lang niet zo goed zou kunnen als Jeroen Pauw of Matthijs van Nieuwkerk. Ik vind Eva Jinek tegenwoordig ook van een niveau dat ik niet haal. Sven Kockelmann, Rick Nieman, die kunnen dat soort gesprekken allemaal beter dan ik. Ik heb dat altijd wel geweten, maar het punt is dat dat besef nu geen pijn meer doet. Ik ben tevreden met waar ik zit en met het niveau dat ik heb. Ik vind het de meest misbruikte zin van de laatste tijd, maar toch: ‘Het is zoals het is’. Ik ben tien jaar geleden gescheiden en dat verdriet is er. Dat is onderdeel van het pakket. Maar ik heb hartstikke leuk werk, leuke kinderen, een leuke vriendin… Ik ben echt een heel gelukkig mens.”
Ik gun geluk, zondag 18.10 uur • Avrotros op NPO 1
