Interview met tuinman Lodewijk Hoekstra

Tekst: Vanessa Vunderink

Niet geheel onverwacht treffen we ­Lodewijk Hoekstra aan in de tuin van zijn huis. Samen met zijn kinderen Diese (9) en Mels (8) knutselt hij aan een kippenhok. Een stuk of vijf kippen zullen er straks rondlopen. “Ik wil ook een haan, pap”, roept de jongste. “Nou, dat lijkt me niet zo’n goed idee”, lacht Lodewijk. Gekleed in zijn werkkloffie neemt hij even later plaats aan de eettafel, terwijl de kinderen een tekenfilmpje kijken.

Nieuw huis

Ondertussen is een klusser in de hal aan het werk. Vorig jaar kocht hij samen met zijn nieuwe vriendin Renee een stuk grond in het Gooise Naarden. Het huis dat erop stond, werd ingrijpend verbouwd. “Dat wilde ik zo duurzaam mogelijk doen. Zo zit er een warmtepomp in die warmte uit de grond haalt, is de vloer van ‘groen beton’, zijn de balken van douglashout en de muren van gerecyclede houtvezelplaten. Volgende week komen er zonnepanelen op de schuur.”

Duurzaamheid

Duurzaamheid. Lodewijk noemt het de rode draad in zijn leven. “Het is mijn missie om mensen bewuster te maken van hun impact op de natuur. We gebruiken door sierteelt elk jaar miljarden plastic potjes. Budget potgrond is natuurgebied uit een zakje, terwijl je voor een paar euro meer milieuvriendelijke hebt. Tropisch hardhout zonder keurmerk was eerst het huis van de aap en nu een schutting.”

Is dat een van de redenen waarom je wegging bij Eigen huis & tuin?

“Toen ik twaalf jaar geleden begon, was ik heel blij ­dat ik mijn passie met een groot publiek mocht delen. Maar hoe meer ik me bezig ging houden met duurzaamheid, des te lastiger werd mijn werk voor Eigen huis & tuin. Alhoewel ik ruimte kreeg voor mijn visie en mijn ideeën over duurzaamheid lag de nadruk naar mijn mening te veel op grote transformaties en te weinig op gezondheid, milieu en onderhoud en vooral ook groen. Dus minder potten met violen en tegels, maar meer vaste planten, kleine klusjes en handige tips.”

Toch ben je nu weer terug bij RTL met je eigen programma Groene handen.

“Een televisieproducent wilde met mij een programma rondom moestuinieren maken. Dat thema alleen zag ik niet zitten, maar wel een programma waarin de groene lifestyle centraal staat. Er is zo veel over te vertellen en steeds meer mensen zijn daarmee bezig. Nu ik medeproducent van Groene handen ben en daarmee klant van RTL, heb ik de vrijheid om te doen wat ik wil. Overigens reageerde RTL heel enthousiast op mijn terugkeer.”

Voor wie het nog niet heeft gezien: wat doe je in Groene handen?

“Op een laagdrempelige manier probeer ik mensen te enthousiasmeren om meer met hun tuin bezig te zijn. Maar ze ook ervan bewustmaken hoe belangrijk het is om dat op een duurzame manier te doen. Wat zijn de mogelijkheden om regenwater op te vangen, hoe kun je zelf iets kweken en welke duurzame producten en materialen zijn er? Ik laat zien welke werkzaamheden ik in mijn eigen tuin verricht en doe telkens een tuinklus bij iemand. Alleen transformeer ik niet meer hele tuinen, maar pak een specifiek probleem aan. In plaats van voorgetrokken planten met enorme bloemen, zet ik vaste planten neer die nog moeten groeien. Ik vertel het echte verhaal. Verder word ik geassisteerd door bloemen- en plantenexpert Sarah Dikker en kok Hugo Kennis, die alles vertelt over moestuinieren en uit zijn eigen tuin kookt.”

Je moet het wel doen met aanzienlijk minder kijkers.

“De half miljoen kijkers die Eigen huis & tuin trekt, haal ik met Groene handen niet. Wat dat betreft was ik wel een beetje verwend. Dit programma moet ik letterlijk van de grond af opbouwen, maar het past zo veel beter bij mij.”

Je zegt dat je in Groene handen het echte verhaal wilt vertellen, maar het wordt wel gesponsord door een bekend tuincentrum. Hoeverre valt dat met elkaar te rijmen?

“Intratuin en ik hebben bewust voor elkaar gekozen, omdat ik vind dat zij goede stappen maken. Ze zijn de eerste grote retailer die de campagne rondom De Levende Tuin – in het leven geroepen door de VHG (Vereniging Hoveniers en Groenvoorzieners) en NL Greenlabel om het gebruik van groene en levende tuinmaterialen te promoten – omarmen. Ook steunt Intratuin de Vogelbescherming en Natuurmonumenten. Het is een partij met een goed verhaal. En zonder een sponsor kan ik dit programma niet maken.”

Had je niet liever een programma bij de Publieke Omroep gehad?

“Ja. Sterker nog: ik heb mijn idee voor een groen tuinprogramma bij de Publieke Omroep neergelegd, maar de netmanagers vonden het niet in de programmering passen.”

Je signaleert groene armoede en verschraling in de tuinbranche. Wat is er allemaal mis?

“We hebben heel lang de trend gehad dat de tuin het verlengstuk van de woonkamer moest zijn. Naar de consument verkondigde onder andere de tuinbranche de boodschap dat de tuin draait om luxe, comfort en weinig onderhoud. Het resultaat: platte tuinen met veel tegels en potten. In tuincentra zie je ontplofte planten die vol staan met groeiremmers en kunstmest. Er moet een bloem in zitten, want anders verkoopt het niet. Een orchidee die is uitgebloeid, gaat de prullenbak in. Groen heeft geen waarde meer; het is puur decoratie. Dat vind ik armoede.

Hoe moet het anders?

“Ik vind dat een tuin vooral groen moet zijn. We moeten af van die maakbaarheid en dat netheidscomplex. De tuin is onderdeel van het ecosysteem. Daar hoort spontaans iets te groeien, er moeten wormen rondkruipen. Een tuin mag best een beetje rommelig zijn. Gelukkig zie je nu langzamerhand een kanteling. Mensen kopen vaker vaste planten, in plaats van dat eenjarige spul. Moestuinen worden populairder. Dat is mooi.” 

Waar komt die passie voor groen en duurzaamheid vandaan?

“Ik denk vanuit mijn opvoeding. Ik woonde met mijn ouders, broer en zusje in een oude woonboerderij in Eemnes. We hadden een varkentje, een ezeltje en een moestuin. Ik speelde altijd buiten. Kattenkwaad uithalen of in de tuin rommelen. Ik ben opgegroeid met het idee dat je je groenten bij de groenteboer of uit je moestuin haalde. Sinds die tijd is er veel misgegaan. Nu moet je in de supermarkt goed opletten waar producten vandaan komen en hebben we te maken met klimaatverandering. Ik geloof dat in mijn vak deels de oplossing ligt: groen is de toekomst. Daarom ben ik mede-initiator van het bedrijf NL Greenlabel, dat zich bezighoudt met duurzame buitenruimte bij bedrijven en woonwijken, en heb ik het online mediaplatform www.247green.nl over bloemen en planten. Zo hoop ik andere mensen te inspireren.”

Heb je op dat vlak nog een persoonlijk doel?

“Het liefst zou ik leven met een positieve voetafdruk. Als ik een paspoort op mezelf zou leggen en kijken naar mijn impact op de biodiversiteit, mijn energieverbruik, wat ik consumeer en weggooi, wil ik met mijn bestaan een positieve bijdrage aan deze wereld leveren. Dan kan ik met een goed gevoel het laatste kaarsje uitblazen.”

Groene handen zondag, RTL 4 17.30 uur