Tekst: Vanessa Vunderink
Vorige maand zwom hij zijn laatste trainingstocht: 74 kilometer, van Bolsward naar Dokkum. “De afgelopen weken heb ik vooral veel geslapen”, vertelt Maarten van der Weijden. “Trainen heeft weinig zin meer. Het gaat erom dat je uitgerust bent en lekker in je vel zit.” Dit weekend moet het dan gebeuren: in drie dagen en twee nachten zal hij de Elfstedentocht zwemmend afleggen. Hij begint zaterdagochtend en hoopt maandagavond te finishen in het centrum van Leeuwarden. De 200 kilometer lange tocht is niet alleen zijn zwaarste beproeving ooit, maar ook zijn spannendste. “Ik heb nooit langer dan 130 kilometer gezwommen. Ondanks alle goede voorbereidingen weet ik niet of ik het ga halen. Daardoor voelt het ook niet comfortabel.”
Onderkoeling
Het grootste gevaar is onderkoeling. Maarten slikt een thermometerpil, zodat zijn begeleidersteam zijn kerntemperatuur kan monitoren. Onder zijn wetsuit draagt hij een hesje met warmtegraden. “Onderkoeling is mijn grootste angst. Als mijn lichaam geen energie meer heeft om warmer te worden, zal ik echt moeten stoppen. Dus ik hoop dat die hoge temperaturen nog even aanhouden.” Daarnaast draagt hij een speciale zwembril met blauwlicht in het glas, waardoor hij eenvoudiger wakker kan blijven. Mocht hij toch een dutje moeten doen, dan is er een vlot met een waterbed erop waar hij een powernap kan doen. “Maar dat doe ik alleen als ik ga hallucineren. Tijdens een van mijn lange trainingen ging ik op een gegeven moment blauwe waterfietsen zien.” Om zijn alertheid en fysieke gesteldheid te checken, stellen zijn begeleiders hem elke zes à acht uur simpele vragen. Eten doet hij om het half uur; er worden hem stokken aangereikt met energiedranken, sportgels- en repen en pastasalades. Mocht er ook iets uit moeten, dan kan dat; in zijn zwempak zit een poepgat.
Klunen in een dolfijnenzak
In het traject tussen Franeker en Dokkum bevinden zich twee sluisjes waar Maarten eigenlijk zou moeten klunen. Maar wie al twee dagen horizontaal in het water ligt, heeft een verstoord evenwichtsorgaan. Daarom wordt hij in een soort dolfijnenzak met een hijskraan over de bruggen of sluizen gehesen. “Leuk en spannend!” Die korte onderbreking kan hij dan goed gebruiken, want tegen dat traject ziet hij het meest op. “Omdat het de kilometers zijn die ik nog nooit heb gedaan – de 130-plus – en omdat het in de tweede nacht is. Bovendien bestaat het gebied uit veel weiland, waardoor er amper wat is te zien. Dat maakt het saai en naar. Niet voor niets wordt het de ‘Hel van het Noorden’ genoemd.”
Overleversschuldgevoel
Waarom wil een mens dit? Het is inmiddels een bekend verhaal. Zeventien jaar geleden genas Maarten van leukemie. Hij realiseert zich hoeveel geluk hij had en kampt sindsdien met een overleversschuldgevoel. “Vanuit dat gevoel heb ik er alles voor over om de kankerpatiënten van nu en in de toekomst te helpen. Als ik daar op deze manier een steentje aan kan bijdragen, dan doe ik dat graag.” Maar waarom dan zoiets extreems? “Als je mensen vraagt om met jou mee te doen, moet je zelf wel voorop lopen en tot het extreme willen gaan.” Onder het motto ‘Ik geef alles, doe je mee’ kunnen recreanten in elke Elfstedenstad 500 meter of 2 kilometer met hem meezwemmen. “Zij zijn voor mij zo’n belangrijke motivatie dat ik dit doe. Zonder hen zou dit geen zin hebben.” Is het voor hem niet ook een sportieve uitdaging? “Natuurlijk is het gaaf om de tocht der tochten te zwemmen, maar ik zie het vooral als een middel om al die kankerpatiënten te kunnen helpen. De sportieve uitdaging heb ik tien jaar geleden al gehad toen ik goud won in Peking.” Hij ziet er best tegenop, geeft hij toe. “Drie dagen zwemmen is echt niet leuk. Na vijf, zes of tien uur gaat je lijf allerlei redenen aandragen waarom je moet stoppen en dan moet je toch door. Dan moet je het wel heel graag willen. Het voelt als een opoffering voor het grote doel. Die gevoelens van pijn en schuld zitten zo diep in mij, dat het me daarom zou kunnen lukken.”
Wil je Maarten sponsoren? Surf dan naar www.11stedenzwemtocht.nl.
De uitzending
Zaterdag berichten Dionne Stax en Joris Linssen vanuit Sloten over de eerste dag van de tocht. Er zijn onder andere live beelden vanuit Maartens begeleidingsboot. Als alles goed gaat, komt Maarten maandag live in de uitzending aan de finish in Leeuwarden, waar premier Rutte hem opwacht. Ook zijn er optredens van onder anderen Wolter Kroes. Daar wordt ook het bedrag bekendgemaakt dat Maarten met zijn Elfsteden Zwemtocht heeft opgehaald. De presentatie van deze uitzending is in handen van Dionne Stax, Joris Linssen en Erben Wennemars.
Elfstedenzwemtocht, zaterdag 14.25-15.30 & maandag 19.01-19.51 • NPO 1 | NOS/KRO-NCRV
