Derk Bolt speurt al sinds 1995 naar uit het oog verloren familieleden of de biologische ouders van adoptiekinderen. Ook in de nieuwe reeks van Spoorloos ziet u een verslag van die zoektochten. Derk hield speciaal voor Televizier een dagboek bij van de zoektocht naar de Braziliaanse Lauren, de biologische moeder van Ricardo (17), deze week te zien in Spoorloos.
Is een vrouw die op 19-jarige leeftijd bewust afstand deed van haar pasgeboren baby, jaren later bereid om haar kind te ontmoeten? Dit is de prangende vraag waarmee ik afreis naar Brazilië. Ricardo (17) heeft KRO Spoorloos gevraagd op zoek te gaan naar zijn moeder Laurença.
EERSTE DAG
Na een reis van 20 uur arriveer ik met vaste cameraman - tevens steun en toeverlaat - Eugenio Follender in Iporá, een plaats in het hart van Brazilië. In het centrum van Iporá ontmoeten we onze tolk Frans Lindenkamp. Hij beheerst het Portugees tot in de puntjes en heeft al wat voorwerk gedaan. We richten ons op moeder Laurença én een oudere broer van Ricardo. Hij was 3 jaar oud, toen Ricardo werd geboren. Ricardo’s vader zou zijn overleden. Nadat hij er met de bruidsschat vandoor was gegaan, heeft Laurença’s familie hem ‘uit de weg geruimd’.
Eerste aanknopingspunt in onze zoektocht is een oud adres. Moeder Laurença zou in het centrum hebben gewoond. Na een paar uur rondvragen geven we het op. De volgende stap. De adoptie van Ricardo werd destijds mede geregeld door een priester. Die overleed niet zo lang geleden, maar zijn huishoudster Nega is nog in dienst van de parochie. Nega ontvangt ons in de keuken, waar ze de lunch aan het bereiden is voor de minder bedeelden uit het dorp. Ze is doofstom, maar het lukt Frans om duidelijk te maken wat het doel is van onze komst. Nega vertelt dat de pastoor vaker betrokken was bij adopties. Het ging altijd om baby’s van ongehuwde minderjarige vrouwen. Ze biecht ongevraagd op dat ze van menig baby de navelstreng heeft bewaard. Nega heeft geen idee waar de moeder van Ricardo zou kunnen zijn. Ze adviseert ons langs te gaan bij het lokale radiostation.
TWEEDE DAG
De mensen van het radiostation vinden het wel interessant: drie blanke mannen van de Nederlandse televisie. We mogen een oproep uitzenden in een goed beluisterd programma. Frans legt discreet aan de luisteraars uit wie we zoeken. Er komen nog tijdens de uitzending tips binnen. De meest veelbelovende komt van ene meneer Chicauo. Hij zegt de moeder van Ricardo te kennen. We gaan direct naar hem toe. Meneer Chicauo heeft Ricardo’s moeder goed gekend. Sterker nog, hij heeft zich een tijd om haar bekommerd, toen ze problemen had. De zorg voor haar oudste zoon Paulo was een grote last, toen ze er helemaal alleen voor stond. Meneer Chicauo bood aan Paulo tijdelijk in zijn gezin op te nemen, zodat Laurença haar leven op orde kon krijgen. Na een jaar of zes haalde ze haar zoon weer op.
Paulo laat nog regelmatig van zich horen; Laurença is een jaar of tien geleden met haar zoon naar de hoofdstad Brasilia verhuisd. Een adres heeft meneer Chicauo niet, maar hij kan ons wel helpen aan het mobiele nummer van Paulo. ’s Avonds in het hotel krijgen we de oudere broer van Ricardo aan de lijn. Hij woont bij zijn moeder en haar huidige man, maar die zijn buiten gehoorafstand. We kunnen vrijuit spreken. Paulo reageert positief op het bericht dat Ricardo z’n familie zoekt. Ik vraag of hij zijn moeder aan de telefoon kan halen. Dan blijft het heel lang stil. Na 10 minuten komt Paulo weer aan de lijn. Zijn moeder is erg geschrokken en wil niet over Ricardo praten. Haar verleden is een te heikel onderwerp voor haar huidige man. Ze is bang. De 21-jarige Paulo belooft voorzichtig met zijn moeder te praten, wanneer ze wat is gekalmeerd. We mogen hem morgen terugbellen.
DERDE DAG
Paulo heeft slecht nieuws. Hij heeft zijn moeder uitgebreid gesproken zonder dat zijn stiefvader kon meeluisteren, maar haar reactie is ronduit teleurstellend. Ze wil niets met haar jongste kind te maken hebben. Laurença is wel bereid ons kort te woord te staan op voorwaarde dat we haar daarna met rust laten. Een telefoongesprek kan niet; Laurença wil voorkomen dat we het gesprek opnemen. In Brasilia kunnen we haar ontmoeten in een café waar ze zich veilig voelt. Haar huidige man mag niet weten dat ze met ons praat. Die middag vliegen we.
VIERDE DAG
We ontmoeten Laurença in het drukke centrum van Brasilia. Ze wil haar verhaal maar aan één van ons vertellen en dus laten we Frans alleen achter. Samen met cameraman Eugenio wacht ik buiten. Minder dan een kwartier later komt Frans naar buiten. Moeder Laurença is niet te vermurwen. Ze zegt dat ze veel te danken heeft aan haar huidige man. Ze heeft hem plechtig moeten beloven een dikke streep te zetten onder haar turbulente verleden. Daar komt bij dat ze nare herinneringen heeft aan Ricardo’s vader. Hij was gewelddadig en vernederde Laurença in het bijzijn van anderen.
VIJFDE DAG
We hebben een afspraak met Paulo. Hij is blij dat Ricardo een teken van leven heeft gegeven. Buiten het zicht van zijn stiefvader praat hij vrijuit over zijn leven en dat van zijn moeder. We komen veel over Laurença te weten. Paulo wil zijn broer wel dolgraag ontmoeten. Ik laat foto’s zien van Ricardo en laat doorschemeren dat hij bereid is naar Brazilië te komen. Wanneer we afscheid nemen, vertelt Paulo dat hij het er niet bij wil laten zitten. Als vaststaat dat Ricardo hem komt opzoeken, wil hij Laurença alsnog overhalen haar afgestane kind in het diepste geheim toch ten minste één keer te ontmoeten…
Hoe dit verhaal afloopt, zie je vanavond in:
