Sammy, Laat me, Pastorale, We zullen doorgaan, Zing, vecht, huil, bid… Iedereen kent wel een nummer van Ramses Shaffy, de briljante tekstdichter die zo van het goede leven hield.
Regisseur Michiel van Erp waagt zich met Ramses na vele documentaires voor het eerst aan een dramaserie. „Ik ben al mijn hele leven fan van Ramses Shaffy en liep al een jaar of zes, zeven rond met het plan om een dramaserie over hem te maken.
Tijdperk
"Ik heb gekozen voor de jaren 60 en 70. De tijd van zijn opkomst, waarin hij zijn mooiste liedjes schreef, en later het leven ingewikkelder werd door drank en drugs en de mensen om hem heen niet allemaal bij hem wilden blijven.”
Eerste grote rol
Voor de hoofdrol in de AVRO-serie koos Van Erp voor Maarten Heijmans, vooral bekend bij fans van Het Klokhuis en SpangaS. Dit is zijn eerste grote televisierol en die is meteen heel groot. „Ik heb opnamen van hem gezien, maar vooral heel veel naar zijn muziek geluisterd”, zegt hij. „Beeld laat wel zien hoe iemand is, hoe hij loopt en praat en doet, maar Ramses’ liedjes gaan echt over hemzelf, over zijn zielenroerselen, en geven daardoor een poëtisch en artistiek inzicht waar je als acteur veel meer aan hebt. Zijn nummers gaan recht de grote emoties in, zonder excuus of reserve. Ze zijn universeel, spiritueel en eerlijk. Vreugdevol, eenzaam en troostend tegelijk.”
Liedjes
Maarten zingt voor de serie alle liedjes opnieuw in en volgens de eerste berichten doet hij dat geweldig. „Net als Ramses kwam ik al jong in aanraking met klassieke muziek: ik heb bijvoorbeeld het Requiem van Fauré gezongen, met orkest en koor. Als je er dan achter komt dat hij dat stuk nachtenlang met vrienden thuis heeft gedraaid, dan voel je meteen een verbintenis.”
Beste vriendin Liesbeth
Maarten hoeft niet al het zware werk alleen te doen, hij krijgt hulp van Noortje Herlaar, die Liesbeth List speelt, Ramses’ beste vriendin tot het einde van zijn leven. Ook Noortje (Mary Poppins, Moeder, ik wil bij de Revue), bereidde zich grondig voor. „Toen ik anderhalve maand vóór de opnamen hoorde dat ik de rol mocht spelen, heb ik alles bestudeerd wat met Liesbeth List te maken had. Ik heb veel interviews en haar biografie gelezen, optredens teruggezien en muziek geluisterd. ‘Je mag nu echt wel stoppen met voorbereiden hoor’, zei Michiel van Erp op een gegeven moment. Ik heb vooral gekeken hoe ze zong en bewoog en dat probeer ik zo goed mogelijk te benaderen.” Herlaar kreeg van de zangeres alle medewerking. Ze ging zelfs bij haar op de koffie.
Gesprek
„Tijdens dat gesprek heb ik veel van Liesbeth mogen zien; ze was open en persoonlijk. Ze was eigenlijk een wees, net als Ramses. Met haar moeder heeft ze in een jappenkamp gezeten en vlak nadat ze eruit waren gekomen, heeft haar moeder zelfmoord gepleegd. Haar vader heeft haar op haar zevende weggegeven aan een pleeggezin, terwijl hij met zijn tweede vrouw twee dochters had voor wie hij wél zorgde. Dat is een groot verdriet dat ze bij zich draagt.” Ramses groeide op bij zijn moeder in Frankrijk, maar toen zij tbc kreeg, zette ze haar zesjarige zoontje op de trein naar Nederland. Via een tante kwam hij terecht in een kindertehuis en daarna in een pleeggezin. „Ze herkenden bij elkaar dat verdriet en het gevoel van eenzaamheid.”
Levenslust en energie
Michiel van Erp vertelt het verhaal van de jonge Ramses in vier delen hoopt vooral dat de kijkers geïnspireerd raken door de levenslust en energie van Shaffy. „Als je iemand ziet die zo vrij en mooi in het leven staat, betrek ik dat altijd op mezelf: haal ík wel alles uit het bestaan? Leid ik niet een veel te braaf leven? En natuurlijk hoop ik ook dat de kijkers de liedjes van Ramses weer meer gaan beluisteren en bewonderen.”
