Wie de Gouden Televizier-Ring wint, is verzekerd van een plekje in de televisiehistorie. In 1976 kreeg de Wie-Kent-Kwis de meeste stemmen, maar dat liep uit op een schandaal...
Update: 5 augustus 2020, auteur: Jef Willemsen
Een van de onverbiddelijke hoogtepunten van het ‘avondje AVRO’ was in de jaren zeventig de Wie-Kent-Kwis. Jubilerende en aanstaande bruidsparen konden in dit spelprogramma, door het beantwoorden van vragen en het uitvoeren van opdrachten, prachtige prijzen bij elkaar scharrelen. Populair waren de bestekset, de vaaslamp en de sapcentrifuge. Soms was er een heus televisietoestel te winnen.
De familieden en vrienden op de tribune jubelden van pure verrukking ‘Óóóóh!’, als het gordijn van de prijzenwinkel openschoof. Als beloning voor hun enthousiaste aanwezigheid kregen ze een leuk hebbedingetje. De jury bestond uit een vast panel met onder anderen de altijd lollige Jos Brink en zangeres Mieke Telkamp.
Caviarace
De Wie-Kent-Kwis leeft vooral in de herinnering voort door de caviarace aan het eind van de uitzending. De knaagdiertjes waren genoemd naar bekende Nederlanders als Simon Tahamata, Albert Mol, André van Duin, Johan Cruijff en Vanessa. Ze vertegenwoordigden elk een finalist.
Op de tonen van de Aambeeldpolka baanden de cavia’s zich een weg door een doolhof, tot ze door een van de poortjes schuifelden waar een geldbedrag boven stond. Wie geluk had, kon op deze manier duizend gulden verdienen (een kleine 500 euro).
Grote klasse
De presentatie is een verhaal apart. Peter Knegjens (1916-1996) nam in 1974 de eerste zeven afleveringen voor zijn rekening. Hij viel op door zijn enorme snor en zijn creatieve taalgebruik. ‘Dat ziet er gezond uit’, ‘aju paraplu’ en ‘Grote klasse’ waren enkele van zijn gevleugelde uitdrukkingen. Maar hij was ook een levensgenieter die weleens te diep in het glaasje keek.
Dat laatste werd hem fataal. Hij stond naar de zin van zijn opdrachtgever iets te vaak teut voor de camera en moest plaatsmaken voor de bedenker en producer van de show, Fred Oster. "Beetje lam geworden. Dronken op het scherm. Einde verhaal", vatte de zondebok de situatie kort en in stijl samen.
Sprekend pak
Fred Oster produceerde eerder, na een carrière als acteur, voor de AVRO Voor de Vuist Weg en Eén van de Acht. Hij was uit heel ander hout gesneden dan Peter Knegjens: een keurige, beschaafd articulerende man in een kostuum met stropdas die zijn lusten (indien al aanwezig) volledig onder controle leek te hebben.
‘Het sprekende pak’ en ‘een aangeklede hockeystick’, noemden critici hem smalend. Liefhebbers van televisiespelletjes konden Fred wel waarderen, hij bleef tien jaar het gezicht van de Wie-Kent-Kwis.
In 1976 kreeg het programma de meeste stemmen bij de verkiezing van de Gouden Televizier-Ring. Maar het feest ging niet door: de hoofdredactie van Televizier stelde vast dat er was gesjoemeld met de stemmen en besloot de prijs niet uit te reiken.
Fred Oster, inmiddels in ruste, ontkent nog steeds elke betrokkenheid bij de fraude. Dáárover meer in deel 2: Fred Oster spreekt.
