Moordvrouwen is een indrukwekkende vierdelige portretreeks over Nederlandse vrouwen die een moord pleegden. Jessica Villerius maakte de documentaire: "Je hoort waarom de vrouwen niet anders konden. Maar onderaan de streep blijft het natuurlijk moord." In de eerste aflevering doet Willeke (51) haar schokkende verhaal. Wie is ze en hoe kwam ze tot haar daad?
"Voor mezelf kon ik het niet. Al het vreselijke wat mij is overkomen, liet ik gebeuren. Maar iemand die aan m'n kind kwam, dat was anders. Het gebeurde tot drie keer aan toe, de derde keer ben ik eigen rechter en eigen beul geweest." Het levensverhaal van Willeke is te gruwelijk om te behappen. Haar moeder leent haar op haar zevende uit aan pedofiele mannen en later wordt ze mishandeld door haar vriendjes, die ook nog eens haar jonge kinderen misbruiken. In 1991, als ze 31 is, steekt ze de man dood die haar oudste dochter heeft verkracht en wordt ze veroordeeld tot twaalf jaar gevangenisstraf. In de vierdelige serie Moordvrouwen doet Willeke voor het eerst haar verhaal. Het is een indrukwekkend eerste portret geworden.
Verhaal achter de kop
De maakster van de documentaire, Jessica Villerius, is niet bang voor een beetje controverse. Eerder maakte ze mooie en gedurfde documentaires over Marc Dutroux, eerwraak en anorexia. Villerius is gefascineerd door het verhaal achter de krantenkoppen. "Mensen vormen meteen een mening over iemand naar aanleiding van een heel kort berichtje. Ik wil weten wat er is gebeurd en waarom. En ik heb geleerd dat, wanneer een vrouw iets ergs doet, dat nooit zomaar is. Er gaat altijd een enorm verhaal aan vooraf. Daar is Willeke het ultieme voorbeeld van. Vrouwen verdragen heel lang heel veel, maar dan is het ineens klaar. Dat punt vind ik niet zo interessant, maar alles daarvoor wel. Wat is er gebeurd waardoor iemand een moord kan plegen?"
Meisje, vrouw, moordenaar
In Moordvrouwen vertellen de vrouwen hun verhaal, afgewisseld met reconstructies. De eerste keer dat Willeke de documentaire zag, moest ze halverwege bijna afhaken. Het kwam veel te dichtbij. "Ik had nooit het hele verhaal zo open verteld als ik aan Jessica heb gedaan. Ik zag mezelf als meisje, als vrouw en als moordenaar. Dat was heftig. Toen heb ik een paar dagen met mezelf in de knoop gezeten. Ik heb daarna nog een keer gekeken, maar niet alsof ik het zelf was. Dat red ik niet, want dan voel ik de pijn weer. Die komt er nu stukje bij beetje uit." Het levensverhaal van Willeke is een opeenstapeling van vreselijke gebeurtenissen. Van haar liefdeloze jeugd met een gewelddadige moeder tot de dag dat ze wordt veroordeeld wegens moord.
Eigen rechter
Willeke kreeg een relatief hoge straf. "Vlak voor mij werden een vader en een moeder veroordeeld voor ongeveer hetzelfde. Zij kregen twaalf en achttien maanden. Daarna vond justitie dat er een voorbeeld moest worden gesteld om te voorkomen dat iedereen eigen rechter ging spelen. Ik was dat voorbeeld." Van de 12 jaar zat Willeke er 7,5 uit. Daarna kreeg ze als eerste Nederlandse vrouw elektronisch huisarrest. Over de vraag of ze spijt heeft, moet ze even nadenken. "Ik heb spijt van de consequenties van mijn daad. Ik ben m'n kinderen kwijtgeraakt; die zijn door Jeugdzorg naar de gallemiezen geholpen. Maar ik sta nog steeds achter mijn daad; ik schaam me er niet voor. Er was geen andere afloop mogelijk van mijn verhaal."
Eén kant van het verhaal
In Moordvrouwen komen alleen de vrouwen aan het woord. Een bewuste keuze van Jessica: "Het gaat mij om hún waarheid. Een politieman zei ooit tegen me dat er altijd drie kanten zitten aan een delict: die van de dader, die van het slachtoffer en die van de rechter. Ik heb ervoor gekozen één kant te horen. Je krijgt een exclusief kijkje in iemands hoofd. Onderaan de streep blijft het natuurlijk moord, maar de vrouwen leggen uit waarom ze op dat moment niet anders konden. Het is heel nieuw wat wij hier doen en heel riskant. Heb jij weleens het verhaal van een dader op televisie gehoord? Ik denk dat Nederland er klaar voor is, maar ik weet het niet zeker.
Een knuffel
Met Moordvrouwen begon voor Willeke de verwerking. Ze schreef een boek dat binnenkort uitkomt en ze is begonnen met therapie. "De belangrijkste reden voor mij om mee te doen aan de documentaire is dat er heel veel vrouwen in een soortgelijke situatie zitten als ik toen. 'Ga hulp zoeken', zeg ik tegen die vrouwen. Pak je kinderen op en ga weg. Voor mezelf geldt dat ik nu mijn verdriet eindelijk kan loslaten, omdat het domweg te veel is. Ik ben 51 en wil stoppen met achteruitkijken. Ik ben van plan om de dag na de uitzending naar het terras in Almere te gaan, waar ik bijna elke dag te vinden ben. Daar ga ik zitten. En dan zie ik in de ogen van de mensen die voorbijkomen wat ze voelen. Zeven de tien zullen me een knuffel geven; daarvan ben ik overtuigd. Er zullen misschien ook negatieve reacties zijn, maar het kan nooit erger zijn dan wat ik al heb meegemaakt. Kom maar op."
