Interview: Anniko van Santen

Ik keek laatst naar Opsporing verzocht en vond het gruwelijk: er werd een vrouw met een hamer geslagen, een man neergestoken en een bakker werd zomaar in elkaar geslagen. 

"Dat is inderdaad pittig, maar het mooie van Opsporing verzocht is juist dat de essentie van televisie maken erin samenkomt. Wij moeten de boodschap van iemand anders – in dit geval de politie – zo goed mogelijk overbrengen. We zenden het uit en dan moet er iets terugkomen: tips om zaken op te lossen. Anders heeft het geen zin. We maken dit programma niet om mensen bang te maken. Ik heb vroeger veel programma’s gedaan voor WNF en dat werkte hetzelfde. Je laat kinderen zien wat niet deugt in de dierenwereld en probeert ze daarin op te voeden. Dat maakte het voor mij de moeite waard. Opsporing verzocht is heel anders, maar het idee eronder is hetzelfde.”

Heb je nooit moeite met de zaken die je het publiek voorschotelt?

"Toen ik vijf jaar geleden begon, had het veel invloed op de manier waarop ik de wereld in keek. Maar na een tijd realiseer je je dat je kopje onder gaat als je dat niet loslaat. Het wordt een soort opdracht. Die mevrouw die werd overvallen en met een hamer geslagen; daar moet je heel rationeel naar kijken. Wat tillen we uit deze zaak waardoor die heel anders wordt dan alle andere overvallen en waardoor deze wordt opgelost? Het programma is live; we horen de telefoons overgaan. Aan het eind, of een week later, hoor je wat een item heeft opgeleverd. Dat maakt het draaglijk."

Hoeveel zaken zijn er opgelost dankzij Opsporing verzocht?

"We hebben een oplossingspercentage van 37 à 38 procent. Dan kun je denken dat twee derde niet wordt opgelost, maar wij krijgen meestal de zaken waarbij de politie helemaal vastzit. Dan is dit ontzettend hoog. De politie noemt Opsporing verzocht zelfs het grootste buurtonderzoek van Nederland. We hadden een zaak waarbij de misdaad gepleegd was in Friesland en de ontknoping uit Brabant kwam, omdat daar een auto van een van de daders was gezien. Dat had de politie anders nooit ontdekt."

Heb je, sinds je dit werk doet, een extra slot op de deur gezet?

"In het begin zag ik achter iedere boom een griezel, maar dat gaat voorbij. Ik merk alleen dat ik met mijn kinderen een tikje hysterischer ben dan andere ouders. Als ze buiten spelen, zeggen ze uit zichzelf al: ‘Nee mam, ik ga niet met vreemde mensen mee.’ Maar hoe voorzichtig je ook bent, je hebt nooit garantie. En als een inbreker per se bij je naar binnen wil, lukt dat. Ik ben me wel veel bewuster van het kwade in de mens, omdat ik daar dag in dag uit mee word geconfronteerd. Er lopen mensen rond die heel slechte, nare dingen doen. Maar ik wil er niet banger door in het leven staan. Ik weiger me daaraan over te geven."

Welke zaken uit die vijf jaar zullen je altijd bijblijven?

"De zaken waarbij kleine meisjes met een smoes worden meegelokt. Omdat het de kwetsbaarheid van je eigen kinderen duidelijk maakt. Dat grijpt je bij de keel. We hebben vorig jaar ook een zaak gehad waarbij een bejaarde vrouw thuis werd overvallen. Ze woonde alleen in een klein huisje en haar kinderen hadden een schema gemaakt om haar te helpen, zodat ze daar kon blijven wonen. Toen kwam het kwaad binnen. Ze werd overvallen en zo zwaar mishandeld dat ze in coma raakte en later overleed. Alleen een horloge was weg. Die zaak is een paar keer in de uitzending geweest, maar werd heel lang niet opgelost. Na een jaar werd er toch iemand aangehouden. Dat was heel ? fijn. En de zaak van Joanne Noordink, die eerst vermist was en later dood werd gevonden. Dan zie je zo’n meisje op foto’s; ik heb met haar ouders gesproken. Zo’n mooi mens die er ineens niet meer is. En we hebben meer van dat soort vreselijke gevallen."

Kan er ook een punt komen dat je er klaar mee bent?

"Dat kan ik me voorstellen. Het is natuurlijk een vrij verknipte manier van je werkdagen invullen. Ik ben ook samenstelster van het programma en ben er dus elke dag mee bezig. Op een dag zal het wel genoeg zijn. Maar het gevoel dat ik iets belangrijks doe, weegt daar tot nu toe tegen op."

Heb jij eens iets illegaals gedaan?

"Nee, want ik ben een ontzettende schijtlijster. Als ik langs de douane op Schiphol moet, ben ik al bang, terwijl daar geen enkele reden voor is. Als er op de savanne een rood verkeerslicht zou staan, zou ik waarschijnlijk wachten. Iets illegaals doen, zit er als presentator van Opsporing verzocht helemaal niet meer in. Als ik word gepakt met een te hoog alcoholpercentage, weet ik zeker dat het de volgende dag in de Telegraaf staat."

Anderhalf jaar geleden won je de kennisquiz De slimste. Ineens zag iedereen een heel andere Anniko.

"Mensen die me kennen, wisten wel dat ik een ontzettend goed geheugen heb voor onzinnige feitjes. Eindelijk was er een programma waarin ik die kennis kwijt kon. De slimste was een leuk uitstapje, maar ik doe alleen mee met dingen waarvan ik zeker weet dat ik niet afga. Als ze de best zingende presentator van Nederland zouden zoeken, sla ik even over."

Is televisie het leukste werk dat je je kunt bedenken?

"Ik heb altijd het meeste werkplezier wanneer ik teksten schrijf voor de kortere onderwerpen in de uitzending; een verhaal bedenken dat jouw stempel draagt en dat iets teweeg brengt. Ik ben ook een betere presentator als ik inhoudelijk betrokken ben. Maar ik kan me ook voorstellen dat ik over tien jaar schrijf voor een blad. Als presentatrice is de concurrentie groot. Ik loop al best lang mee; de snoepjes van de week worden steeds naar binnen gereden. Tot nu toe heb ik me staande weten te houden. Mensen weten wat ze aan me hebben. Ik werk hard, sta achter wat ik doe; dat betaalt zich uit in leuk werk. Tel je zegeningen."