Kan voetbal een samenleving veranderen? Of werkt dat juist andersom? En waarom is het voetbal in Afrika zo anders dan in Europa? Vorig jaar reisde schrijver Abdelkader Benali (34) samen met tv-persoonlijkheid Jan Mulder (65) door Ghana, Ivoorkust, Marokko, Mali en Zuid-Afrika op zoek naar antwoorden. Vijf vragen aan Benali.
Waarom juist deze vijf landen?
"Vooraf wisten we niet welke landen zich zouden kwalificeren voor het WK Voetbal. Dat was ook niet de insteek. We hebben in deze serie bewust gekozen voor een thematische aanpak."
"In Ghana is dat slavernij, in Ivoorkust de belangrijke rol van Didier Drogba, in Mali het voetbal in de eeuwenoude cultuur, in Marokko het onderscheid tussen Arabieren en Berbers en in Zuid-Afrika de kracht van Nelson Mandela en het voetbal in een gespleten samenleving."
Welk land was voor jou het meest bijzonder?
"Als ik moet kiezen: Ivoorkust. Ondanks een wapenstilstand bleef er een tweedeling in Ivoorkust. Didier Drogba, speler van wereldfaam bij Chelsea, wilde dat een belangrijke kwalificatiewedstrijd in het rebellengebied gespeeld zou worden. Een absoluut keerpunt. Dwars door alle politiek en alle geweld werkte het voetbal als vredebrenger."
"Voetbal was ook voor ons dé ingang. Normaal gesproken hadden we nooit zo openlijk kunnen praten over bijvoorbeeld politiek en oorlog; een ontspannen manier om het over gespannen thema's te hebben."
Wat heeft de meeste indruk op jou gemaakt?
"Naast het verhaal van Ivoorkust het bezoek aan Robbeneiland. De gevangenen daar hadden een serieuze eigen competitie. De huidige president van Zuid-Afrika, Zuma, stond daar ooit op doel. Bijzonder. We spraken daar met een ex-cipier van Mandela en met een ex-gevangene. Heel indrukwekkend om daar te staan."
Hoever gaan de deelnemende landen Ivoorkust, Ghana en Zuid-Afrika komen op het WK?
'Niemand haalt de kwartfinale, maar toch ben ik voor de Afrikaanse landen; volkomen tegen beter weten in."
Wat zien we in de eerste aflevering over Ghana?
"Het klinkt misschien gek, maar we beginnen dicht bij huis. In Nederland spelen en speelden niet alleen veel Ghanese voetballers, maar de Nederlanders speelden ook een grote rol in de slavenhandel in Ghana met de bezetting van Fort Elmina. Dat was het vertrekpunt van slaven richting de nieuwe wereld."
