Bas Kremer en Erik Wegewijs zitten al vanaf het begin in de staf van het realityprogramma. Ze vertellen alles over het nieuwe seizoen en ook waarom ze het nuttig vinden om aan het format mee te werken.
Hoe zijn jullie zelf ooit bij de special forces beland?
Bas: "Ik ben in Aalten geboren en naar school gegaan. Na mijn middelbare school heb ik kort bij een stratenmakersbedrijf gewerkt, totdat ik zeventien werd. Toen kon ik mij pas aanmelden voor het leger. Ik ben bij de luchtmobiele brigade gegaan en daar heb ik een aantal uitzendingen gedraaid. Tijdens een daarvan kwam ik voor het eerst in aanraking met het team van de special forces, die ik in de functie van boordschutter in een chinook helikopter af moest zetten in de woestijn. Toen ik zag hoe professioneel die gasten waren en wat voor heimelijkheid daar omheen hing wist ik: hier moet ik ook naartoe."
Erik: "Ik zat in de vierde of vijfde klas en was niet bepaald een modelleerling qua gedrag en interesses. We moesten een tekening maken en ik zag een portret op de voorkant van de Panorama staan wat ik toen ging natekenen. Ik was erdoor geïntrigeerd, want dat was een reportage van mensen die in de commando-opleiding zaten. Toen ben ik me daarin gaan verdiepen. Ik zou eigenlijk filosofie gaan studeren, maar dacht: ik ga helemaal niks studeren, ik moet daar naartoe. Ik moest weten wat dat was. Ik zou eerst een jaar dienstplicht doen, maar dat liep uit de hand: ik ben nooit meer weggegaan."
En nu zijn jullie op televisie te zien. Hoe is dat zo gekomen?
Erik: "Dat is echt heel toevallig geweest. Iemand die ik 14 jaar geleden voor het laatst had gesproken appte mij uit het niets dat hij locatiescout was voor een nieuw tv-programma, waarbij hij aan mij moest denken. Toen ik vroeg om welk programma het ging bleek het te gaan om de Nederlandse versie van SAS: Who Dares Wins. Ik heb daarna een gesprek gehad met de productie en gezegd dat ik het wilde doen mits ik mezelf kon zijn en het waarheidsgetrouw was hoe we zo'n opleiding doen. Toen bleek dat ze nog een instructeur zochten heb ik Bas gebeld, maar die was in het begin nog wel wat terughoudend. Toch heb ik hem kunnen overtuigen. Wij staan erom bekend dat wij altijd het beste in elkaar naar boven halen. Dat weten wij van elkaar en daarom wilde ik het ook heel graag met Bas doen."
Bas: "Ja, dat had wel wat voeten in aarde. Ik wilde best meedenken over het programma en ideeën opperen, maar ik had nog niet zo de behoefte om zelf met m'n kop op tv te komen. Erik heeft ook vaak genoeg gezegd: kom op, het is een nieuwe uitdaging. En omdat we ook een leger en special forces verleden hebben val je sowieso vaak van de ene in de andere uitdaging. Als we kijken hoe lang dat legertraject geduurd heeft werd het ook wel een keertje tijd voor totaal iets anders."
Erik: "Als je andere mensen voorhoudt dat ze soms moeten gaan springen in iets wat ze niet kennen, dan moet je dat ook op jezelf toepassen. Wat dat betreft hebben we dat eigenlijk gedaan. En als wij zelf niet aan het programma hadden meegewerkt had ik later waarschijnlijk voor de tv gezeten om vervolgens te zeggen: dat had heel anders gemoeten."
Is Special Forces VIPS voor jullie gewoon ontzettend gaaf om te maken of willen jullie de kijkers ook iets meegeven?
Erik: "Eigenlijk heb je als mens een missie. In ons geval is dat om een groot bereik te creëren om mensen te inspireren met zinvolle materie. Hetzij over de special forces, maar ook over mens zijn. Over hoe je op een goede en gelukkige manier door het leven kan gaan. Dat heeft allemaal te maken met de kracht die in jezelf zit. Gaat het maken van Special Forces VIPS goed gepaard met die missie? Ja, dat gaat het zeker. Televisie is nooit ons doel geweest, maar het is voor ons een middel om onze boodschap te verspreiden."
Bas: "We hebben de afgelopen jaren getracht, en daar zijn we aardig in geslaagd, om een soort taal te geven aan de dingen die tijdens special forces-opleidingen met mensen gebeuren en wat dat dan oplevert. We laten mensen zich zo realiseren dat ze meer kunnen dan dat ze zelf denken en dan ook nog eens hoe je dat kan activeren."
Erik: "Wat we hebben gezien is dat heel veel mensen aan de hand van het eerste seizoen ons hebben benaderd met bedankjes over dat ze zelfinzicht hebben gekregen. Dus niet alleen maar: wat gaaf dat jullie special forces zijn geweest. Dat heeft ons wel gesterkt in de gedachte dat wij die boodschap nog verder willen verspreiden voor iedereen. Je hoeft namelijk niet zelf een week met ons in het bos te sjouwen om te leren hoe je eigen hoofd in elkaar zit. Dat kan bijvoorbeeld ook door het programma te kijken. We zien Special Forces VIPS niet als: we gaan entertainen. We willen mensen informeren, inspireren en aanzetten tot actie."
Er is voor dit seizoen weer een nieuw blik aan BN'ers opengetrokken. Wat hebben jullie deze keer voor hen in petto?
Erik: "Het laatste wat wij wilden is dat dit tweede seizoen een herhaling van het eerste zou worden met alleen maar nieuwe kandidaten. Dan is het niet leuk. De activiteiten zijn daarom allemaal nieuw. Dat hebben we ook bewust gedaan, zodat de deelnemers zich op geen enkele manier konden voorbereiden. De activiteiten hebben vaak te maken met de grote angsten die ieder mens heeft. We willen op zo'n moment zien hoe iemand ermee omgaat. We creëren een bepaalde context en sfeer; je weet vandaag niet wat je morgen gaat doen. Je kunt je dan nergens meer op beroepen en stript daardoor iemands identiteit. We zorgen dat de kandidaten primair gedrag gaan vertonen en dan is de vraag of ze met hun verstandige brein alles nog kunnen relativeren."
Hebben jullie tijdens jullie eigen special forces-tijd eigenlijk wel eens angsten gehad die moeilijk te overwinnen waren?
Bas: "De drempel om iets niet te doen wordt groter door de context die wordt gecreëerd en door de mensen met wie je bent. Je belandt elke keer in een andere uitdagende situatie zoals parachutespringen of geboeid een zwembad in worden gegooid met een gewicht aan je voeten. Op een bepaald punt denk je: ik doe het wel en ik red me wel. Dat geeft uiteindelijk een enorme zekerheidsboost. Je wordt elke keer uit je comfortzone getrapt, waardoor het op een bepaald punt onderdeel van je comfortzone wordt. Dat is de kracht van zo'n special forces-traject."
Erik: "We kunnen ook goed relativeren. Ga je dood? Waarschijnlijk niet, dus dan kun je het gewoon doen."
Bas: "Je moet ergens accepteren dat de mogelijkheid bestaat dat je sterft. Als je de hele tijd stil gaat staan bij die angst word je daar niet scherper van. Je moet het naast je neerleggen en er niet te moeilijk over doen."
Erik: "Je moet eigenlijk klaar zijn met het fenomeen 'de dood'. Ergens gebeurt dat een keer. Uiteindelijk is het allemaal maar een beetje sterrenstof. Je moet het van je af kunnen zetten, dat is veel lekkerder als je dingen moet doen die gevaarlijk zijn."
Hebben jullie nooit medelijden met de Special Forces VIPS-kandidaten?
Erik: "De kijkers zien natuurlijk niet wat wij denken. Wij voelen ons de hele tijd super verantwoordelijk. Als wij met die mensen dingen doen zijn we echt op ons scherpst. We doen het met veel respect voor ze, maar ook met een intentie en een gedachte erachter. Op het moment dat ik die mensen kwetsbaar zie denk ik: wow, wat heb jij een verhaal. Tegelijkertijd denk ik ook: ik wil je iets meegeven, los van of je de eindstreep gaat halen of niet. Ik heb dan de behoefte om iets te triggeren waar iemand mee vooruit kan. Dus echt medelijden? Nee."
Bas: "Het zou zonde zijn als we niet afmaken waar we dan toch al mee begonnen zijn. Ze komen bij ons met een bepaalde reden en die is niet: ik hoop dat ze medelijden met mij hebben. Als de omstandigheden heel zwaar zijn en wij zijn de schouder om op uit te huilen, dan vallen de omstandigheden elke keer wel mee en dan zal je zien dat heel veel dingen wel meevallen. Als wij juist alles aandikken en zwaarder maken wordt het pas echt een uitdaging. Dat is precies wat die mensen op dat moment nodig hebben om er het meeste van te leren over zichzelf."
Wanneer is het programma voor jullie geslaagd?
Erik: "Als wij op de laatste dag de winnaars een hand geven en kunnen zeggen dat het mensen zijn die in potentie de eigenschappen hebben om aan een special forces-opleiding te beginnen. Als een kandidaat een leerpunt heeft bereikt is het ook geslaagd, maar het wordt pas echt interessant als die mensen daar in de tijd daarna ook betekenis en invulling aan gaan geven. Weet je wat het voordeel is van dit programma? De kandidaten hebben een levensdocument van zichzelf van het moment dat ze op hun kwetsbaarst waren, dus dit kunnen ze altijd terug gaan kijken."
Bas: "En daarbij vinden we het ook wel echt belangrijk dat waar wij vandaan komen, de special forces-community, dat we die ook nog steeds in de ogen aan kunnen kijken. Dat het een aardige representatie is van hoe het echt kan voelen om in zo'n special forces-traject te zitten."
Erik: "De dag dat die mensen zeggen dat wij een ongeloofwaardig verhaal aan het ophouden zijn stoppen we er acuut mee. Onze grootste criticasters dat zijn zij. De kijkers krijgen dus een ontzettend waarheidsgetrouw beeld van zo'n traject."
Hebben jullie kandidaten op het oog die je graag mee ziet doen aan het programma?
Bas: "Jeroen van Koningsbrugge, haha!"
Erik: "Haha! Er zijn wel mensen in wie ik geïnteresseerd ben om die te helpen om hen een diepere laag van zichzelf te laten zien, maar dat is niet persé om die in het programma te willen hebben, dat is meer vanuit mijn professionaliteit."
Bas: "Voor iedereen is het goed om een dergelijk traject een keer te doorlopen, puur voor zichzelf. De bedoeling is dat mensen er sterker uit komen en meer zelfinzicht krijgen, dus ik zou het iedereen aan willen raden."
Erik: "Dat gun ik ook iedereen, bekend en onbekend Nederland. Wij weten overigens ook niet wie er meedoen aan het programma, dat krijgen we een week van tevoren pas medegedeeld. Daar hebben wij niks over te zeggen."
Door het programma hebben jullie zelf ook een bekend gezicht gekregen. Zijn er tv-shows waar jullie zelf aan mee willen doen?
Erik: "Ik heb vanaf het begin af aan duidelijk gemaakt dat ik niet als behang ga fungeren voor welk programma dan ook. Ik ben niet een 'opleuking'. Als kandidaat ga je mij dus nooit ergens in zien. Ik vind het wel interessant om vanuit ons eigen gedachtengoed ergens een bijdrage aan te kunnen leveren, maar dat is weer iets heel anders."
Bas: "Zeg nooit nooit, dat is iets wat ik altijd zeg omdat je anders gelijk een deur dichtgooit voor iets waarvan je nog niet weet of je het misschien later nog eens wilt doen. Maar ik acht de kans zeer klein dat ik als behang, zoals Erik dat mooi zegt, ga fungeren of dat ik als leidend voorwerp in een programma ga zitten."
Special Forces VIPS is nu te zien bij Videoland.
