De dramaserie Rampvlucht biedt een uitgebreide inkijk in de Bijlmerramp, deze maand precies dertig jaar geleden. Acteur Yorick van Wageningen: ‘Ik voelde de urgentie deze rol te spelen.’
“Het is echt afgrijselijk hoe de slachtoffers van de Bijlmerramp destijds zijn behandeld”, zegt acteur Yorick van Wageningen. “En het ergste is, het is identiek aan wat er nu allemaal speelt. De toeslagenaffaire, de asielcrisis, het gaat allemaal over politici die weigeren verantwoordelijkheid te nemen.” De Nederlandse acteur woont en werkt al jaren in Los Angeles, maar voor deze rol kwam hij graag terug naar Nederland. “Ik voelde de urgentie.”
Yorick van Wageningen
Yorick van Wageningen neemt de rol van Volkskrantjournalist Pierre Heijboer op zich. Heijboer is een van de journalisten die zich heeft vastgebeten in de ramp, zijn werk heeft mede geleid tot een parlementaire enquête in 1998. De echte Heijboer is in 2014 overleden, Van Wageningen heeft hem nooit in levenden lijve ontmoet. “Hij was een echte pitbull, heb ik begrepen, zo iemand die niet van ophouden weet. Ook niet met alcohol trouwens. Dat vasthoudende maakte hem steengoed in zijn werk, maar hij was geen fijne man voor zijn omgeving. Hij doet me sterk aan mijn eigen vader denken, die net als Heijboer ook journalist en alcoholist was. Deze rol kwam hierdoor heel dichtbij en maakte het zwaar voor me om te spelen.”
Joy Delima
Naast Van Wageningen zijn er nog twee hoofdpersonen te zien in Rampvlucht. De een is de jonge dierenarts Asha Willems (gespeeld door Joy Delima) en de andere hoofdrol is voor Thomas Höppener die Trouw-journalist Vincent Dekker speelt.
Delima vond haar rol ‘mooi, maar heftig’ om te spelen. “Asha is een bewoner van de Bijlmer die tijdens de ramp haar partner verliest. Zij is een fictief personage, maar ze is wel opgebouwd uit verhalen die we gehoord hebben van huisartsen en andere bewoners uit de Bijlmer die de ramp hebben meegemaakt. Om maar weg te blijven bij haar eigen trauma, staat Asha op als hulpverlener voor overlevenden. Als later blijkt dat mensen en huisdieren ziek worden, verdiept zij zich in de medische gevolgen van de ramp. Want waren er dan toch giftige stoffen aan boord van het vliegtuig?”
Bijlmerramp
“Wat het pittig maakt,” zegt Delima, “is dat ik me tijdens het spelen steeds realiseerde dat dit allemaal echt is gebeurd. Als bijvoorbeeld een van mijn collega’s na vier uur in de schmink was getransformeerd tot een ernstig verbrand persoon, realiseerde ik me dat mensen er na de Bijlmerramp echt zo uitzagen en er zo slecht aan toe waren. Dat maakte het heel indrukwekkend.” Delima heeft meegeschreven aan het scenario. “Dat was heel fijn om te doen. Omdat ik een zwarte vrouw speel – en dat zelf ook ben – weet ik precies hoe Asha zou reageren op bepaalde momenten, en welke woorden ze gebruikt. Ik ben erg blij dat ik de kans heb gekregen mijn personage Asha mede vorm te geven.”
Wat Joy vooral opviel tijdens haar gesprekken met Bijlmerbewoners en tijdens de opnames in de Bijlmer, is hoe warm de gemeenschap is. “Ikzelf woon ook in Amsterdam, maar ken maar één buurman. De rest van mijn buren groet ik niet eens. In de Bijlmer is dat wel anders, dat is een hechte gemeenschap waar mensen echt voor elkaar zorgen. Dat vond ik erg mooi om mee te maken.”
Rampvlucht
Joy noemt Rampvlucht een ‘complotthriller die een inkijk geeft in wat er dertig jaar geleden is gebeurd’. “Ikzelf kom uit 1994 en was er dus nog niet toen de Bijlmerramp plaatsvond. Ik heb er op school ook nooit iets over geleerd, dat is toch echt heel gek voor zo’n grote gebeurtenis in de Nederlandse geschiedenis. Daarom vind ik het heel belangrijk dat KRO-NCRV deze serie, maar ook een podcast, documentaire en digitale reconstructie brengt.”
Rampvlucht is vanaf donderdag 29 september dagelijks om 21.30 uur te zien op NPO 1. De slotaflevering wordt uitgezonden op dinsdag 4 oktober, exact 30 jaar na de Bijlmerramp.
