Imago, status en geld. Ook in het Engeland van de negentiende eeuw relevante doelen. Het staatarme weesmeisje Becky Sharp begeeft zich vanaf zaterdag in Vanity fair in de hogere kringen. Met verstrekkende gevolgen.
Tekst: Patrick Bremmers
“Welkom op Vanity fair, de kermis der ijdelheid”, roept Monty Pythons Michael Palin terwijl hij zijn kijkers uitnodigt een plaatsje te nemen in zijn fraaie draaimolen. “Een wereld waarin iedereen zaken najaagt die de moeite niet waard zijn.”
Thackeray
Palin (inmiddels 75 jaar) speelt een uitbundige anonieme kermisklant in Vanity fair. Maar de goede verstaander weet: hij is natuurlijk uiteindelijk gewoon William Makepeace Thackeray (1811-1863), de Engelse auteur die met de gelijknamige roman uit 1848 echt doorbrak als schrijver.
Becky Sharp
Aan het begin van elke nieuwe aflevering praat ‘Thackeray’ de kijker even bij over de laatste ontwikkelingen in het leven van Becky Sharp, een verleidelijke en opportunistische jonge vrouw uit het negentiende-eeuwse Engeland. Van de straatarme gouvernante in spe wordt verwacht dat ze haar (bescheiden) plaats wel zal weten in het Londen ten tijde van de oorlogen tegen Napoleon. Maar Becky laat zich van zulke sociale conventies weinig gelegen liggen. Ze klimt op tot de hogere kringen, onderweg heel wat opschudding veroorzakend.
Relevant
“Vanity fair is een van de beroemdste romans uit de Engelse literatuur”, zegt regisseur James Strong. “Wat het verhaal anders maakt dan de andere historische verhalen uit die tijd, is dat de hoofdpersoon een jonge vrouw is die besluit haar leven een andere wending te geven, destijds een hoogst ongebruikelijk procedé. Plus het feit dat Becky toch een soort buitenbeentje is. Ze is niet altijd even aardig, een echt strebertje. En dat allemaal in een tijd waarin mensen ontzettend geobsedeerd waren door imago, status en geld.”
Sociale status
Daarin zit ’m volgens de regisseur ook meteen het aspect wat Vanity fair zo boeiend en relevant maakt voor kijkers anno 2018. “Ook vandaag de dag zijn we voortdurend bezig met aanzien en status”, zegt Strong. “Kijk alleen maar naar hoe mensen zichzelf op sociale media etaleren. De hoofdpersonages uit Vanity fair hebben maar één doel: het verkrijgen van nog meer rijkdom, vermogen en sociale status. Gaandeweg het verhaal komen ze erachter dat al die doelen uiteindelijk onecht zijn. Ze verliezen de écht belangrijke dingen in het leven uit het oog, zoals liefde, loyaliteit en familie. Maar helaas is het uiteindelijk voor de meesten dan al vaak veel te laat.”
Veelbelovend
Voor de hoofdrollen in deze nieuwe zevendelige televisiebewerking is een groot aantal onbekende gezichten aangetrokken. Jonge veelbelovende acteurs als Tom Bateman, Charlie Rowe en Johnny Flynn. Ze tekenen voor de rollen van respectievelijk Rawdon Crawley (een jonge militair en aristocraat die geheel betoverd raakt door Becky), de arrogante soldaat George Osborne en kapitein William Dobbin, een trouwe vriend van George die in het diepste geheim verschrikkelijk verliefd is op Becky’s hartsvriendin Amelia (een rol van Claudia Jessie, óók weer zo’n ontdekking).
Olivia Cooke
De ster van de serie is echter zonder twijfel Olivia Cooke (24), die met veel verve gestalte geeft aan de ambitieuze Becky Sharp. “Olivia is een geweldige actrice van wie we ongetwijfeld nog veel zullen gaan horen”, denkt Strong. “Net als Becky komt ze uit een heel gewoon arbeidersgezin. Inmiddels heeft ze de nodige Hollywood-rollen op haar naam, maar dat neemt niet weg dat ze nog altijd ontzettend gewoon is gebleven. Dat maakt dat mensen zich heel gemakkelijk met haar kunnen vereenzelvigen. Door een wonderlijke speling van het lot lijkt Olivia dus ook ergens wel een beetje op Becky Sharp, omdat ze ook vanuit een heel gewone achtergrond naar de top is gestegen.”
Kostuumdrama
In de beste traditie van het Britse kostuumdrama is er weer veel zorg besteed aan de locaties, de historische nauwkeurigheid en de algehele aankleding. Het merendeel van de opnamen vond plaats in Londen en de wijde omgeving van het graafschap Surrey. Een weekje op locatie in Hongarije maakt dat Boedapest even ‘dubbelt’ voor de markt in Brussel en het Duitse Weimar-plaatsje Pumpernickel, te zien in de zevende aflevering. Maar met name de Slag bij Waterloo springt in het oog (aflevering vijf). Werkelijk álles is ervoor uit de kast gehaald. Vijftig paarden en maar liefst vierhonderd figuranten kwamen er aan te pas. De opnamen van de bloedige strijd vonden plaats op een landgoed in Mapledurham vlakbij Reading, waar de beroemde veldslag bij Waterloo tot in de kleinste details werd nagebootst.
Hippe muziek
Het opmerkelijkste aan Vanity fair is de achtergrondmuziek. Niks klassiek, zoals gebruikelijk in het genre. Maar: gewoon lekker hip en modern. Van Bob Dylans 'All along the watchtower' tot ‘Material girl' van Madonna. Strong: "We wilden Vanity fair modern en relevant maken voor de kijkers van 2018. Muziek speelt daarin een belangrijke rol. Stel dat de roman vandaag de dag was geschreven, dan zou Becky ongetwijfeld naar deze nummers hebben geluisterd."
VANITY FAIR | zaterdag | NPO 2 | KRO-NCRV | 20.25
