GTST-analyse: Hoe huiselijkheid de soap redde

Nooit eerder was een koerswijziging zo duidelijk te volgen als afgelopen seizoen. RTL-baas Peter van der Vorst maakte zich zorgen om de teruglopende kijkcijfers en wilde radicale wijzigingen doorvoeren om GTST weer toegankelijker en volkser te maken. Er was heel wat werk aan de winkel.

Koerswijziging

Zo snel kan het roer van de soapserie echter niet om. Er zitten zo’n drie maanden tussen het bedenken van de scripts en de opnames. Maar de makers hadden haast en dat betekende dat met de botte bijl afgerekend werd met lopende verhaallijnen die niet langer realistisch waren. Dat betekende slecht nieuws voor actrice Barbara Pouwels die in de zomer van 2019 werd aangekondigd als Carmen, dé nieuwe, grote soapschurk.

Carmen was zo machtig en invloedrijk dat ze Ludo en Billy de Palma naar haar pijpen kon laten dansen. Om het stel te vernederen liet ze hen zelfs trouwen in de cliffhanger. Het beloofde heel wat, maar die machtige Carmen bleek uiteindelijk slechts een verwarde patient van psycholoog Rob Bekkers. Een bizarre ontwikkeling, omdat Rob eerder zelf al een handlanger van Billy was. Diezelfde Rob ontpopte zich ineens tot een kwaad meesterbrein met duistere plannen voor Janine. Maar die hele verhaallijn verdween stilletjes de prullenbak in toen Bekkers ineens in paniek raakte. Billy kreeg hem door, waarna hij eerst Carmen uit de weg ruimde en daarna zichzelf van kant maakte.

Borstkanker en diabetes

Daarmee was de weg vrij voor nieuwe verhaallijnen rond Janine die na seizoenenlang belaagd te zijn door de ene seriemoordenaar na de andere te maken kreeg met een hele andere soort killer: borstkanker. Janines diagnose, behandeling en worsteling met de ziekte namen een groot deel van het seizoen in beslag en kon rekenen op veel bijval van kijkers die iets soortgelijks hadden doorgemaakt. Een aantal van hen deed zelfs hun verhaal in een speciale GTST-aflevering rond de gevreesde ziekte.

Janine was niet de enige Meerdijker die lange tijd in de lappenmand lag. Een andere verhaallijn uit de cliffhanger van seizoen 29 was de mysterieuze ziekte van Jojo. Er was weinig voor nodig om de diagnose te stellen: diabetes type I. Wat volgde was een wekenlange verhaallijn, iets te overduidelijk gesponsord door het Diabetesfonds waarin Jojo met vallen en opstaan leerde hoe ze met deze chronische ziekte kon leven. Ze kreeg zelfs een benefietconcert en bezoek van Ronald de Boer en zijn dochter Maxime. Hoe goed bedoeld ook, het voelde geforceerd en doorzichtig aan.

De grote opruiming

Gesponsorde verhaallijnen waren een typisch aspect van het oude GTST. In het verleden kregen onder meer Lidl, WE Fashion en Stichting Urgenda zendtijd in ruil voor centjes. Daar werd dit seizoen afscheid van genomen, net als van een groot deel van de cast. Peter van der Vorst luisterde naar de kritiek van veel kijkers dat er teveel jongeren in de serie zouden zitten. In fases werd de cast gezuiverd van een groot deel van de jonkies.

Rover en Kimberly moesten er als eerste aan geloven, tot verdriet van beide acteurs die er geen geheim van maakten dat het niet hun keus was. Enkele maanden later bleek de koek ook op voor de rebelse puber Lana en haar misdadige vriendje Bobby. Acteurs Faye Bezemer en Rein van Duivenboden zeiden de soap vaarwel en kort daarop was het ook tijd voor Melissa Drost en Annefleur van den Berg om de laatste trein uit Meerdijk te nemen. Er was ruimte voor vers bloed.

Julian is terug

Dat nieuwe bloed arriveerde begin dit jaar in de vorm van een oude bekende. Cas Jansen speelde tussen 1996 en 1999 de rol van Julian Verduyn en werd gestrikt door de makers om terug te komen met een compleet nieuw gezin inclusief vrouw, drie kinderen, hondje Dolly en schoonvader Henk, gespeeld door Johnny Kraaijkamp.

De familie Verduyn werd hét gezicht van GTST nieuwe stijl: gezellig, volks, een beetje rommelig en vooral heel betrokken bij en met elkaar. De Verduyns wonen niet in een villa en lunchen niet in de Rozenboom, ze delen een bescheiden portiekflat en genieten van een lekker bordje stamppot en een spelletjesavond.

Nergens werd dit meer duidelijk dan in de verhaallijn rond de Lord Kingsley die Ludo lijnrecht tegenover Henk zette. In de strijd om geld en macht won uiteindelijk gezinsgeluk. Een mooie les, al hebben de Verduyns ook hun portie herkenbare ellende: van pesterijen op school tot geldproblemen en dreigende arbeidsongeschiktheid.

Nieuwe sets

De flatjes van de familie Verduyn en hun buren Rik en Shanti zijn speciaal voor de restyling ontwikkeld. Deze zogeheten 360graden-sets geven de camerateams meer mogelijkheden om uit allerlei hoeken te filmen, waardoor de decors niet langer goedkoop en nep ogen. Al valt of staat alles nog steeds met de juiste decoratie.

Maar ook de bestaande sets hebben een opfrisbeurt gekregen. De makers hebben doelbewust de decors rommeliger gemaakt, zodat het lijkt of er écht in geleefd wordt. Zo kregen Anton en Linda ineens een boeren woonkeuken met rieten stoelen. Ook is er sindskort een gezellig volle buurtsuper waar je ook met een kleine beurs prima kunt shoppen.

Alleen Ludo en Janine ontspringen de (stoelen)dans. Zij verhuisden van hun toch al redelijk luxe villa naar een nóg groter en mooier landhuis inclusief huishoudster. Dit om ongetwijfeld het verschil in sociale status tussen de familie Sanders en de rest van Meerdijk nog eens te benadrukken.

GTST de fout in

Hebben de makers dan echt geen fouten gemaakt sinds ze begin dit seizoen het roer omgooiden? Dat is een kwestie van persoonlijke smaak. Soaps staan bekend om hun langlopende verhaallijnen, het is de kunst om die op het juiste moment af te ronden. Volgens veel kijkers duurde het echter veel te lang voordat de relatie tussen Sjors en Amir op z’n eind liep.

Ook het huwelijk van Bing en Nina heeft er een heel seizoen over gedaan voordat ’t definitief sneuvelde en ontbonden werd. Van haar onverwachte zoen met Daan in de cliffhanger tot het tekenen van de scheidingspapieren in de week van de seizoensfinale… de vechtscheiding nam ruim negen maanden in beslag en was een fikse bevalling.

Corona conclusie

Door het uitbreken van de coronacrisis hebben de makers nog niet al hun plannen kunnen doorvoeren. Een deel van de verhaallijnen, inclusief de zomercliff, wordt noodgedwongen over de zomer heen getild. Feit is wel dat de soap definitief op de weg terug lijkt. De kijkcijfers stegen tijdens de coronacrisis zelfs tot nabij het miljoen. Een hoopvol teken voor het nieuwe seizoen dat start met een keur aan mogelijkheden. Het lot van Amelie en Valentijn, de rivaliteit tussen Ludo en Richard van Nooten, er is stof genoeg om op maandag 31 augustus de draad weer op te pakken.

Tot die tijd kijken we wekelijks terug op de mooiste, opmerkelijkste of weerzinwekkende momenten uit de rijke geschiedenis van GTST.