2020 moet het jaar worden dat het publiek GTST weer omarmt. Nu de grote koerswijziging enkele maanden onderweg is, valt op dat de veranderingen voor een tweedeling zorgen. Een analyse.
GTST moest herkenbaarder worden, met verhalen en personages die een weerspiegeling zijn van de dagelijkse realiteit. Met die missie stuurde RTL-baas Peter van der Vorst het schrijversteam op pad in de hoop zo de dertig jaar oude serie uit het kijkcijfermoeras te trekken.
Minder luxe
De soap moest minder luxe ogen. Dit leidde tot een geruisloze versobering van de sets. Waar tot voor kort iedereen in perfect gestylede huizen woonde, is het nu in de meeste decors een gezellig druk rommeltje. Het Paleis leek ooit rechtstreeks uit RTL Woonmagazine te komen, nu is het een vrolijke chaos waar de ontbijtspullen nog staan en twee kleine kinderen opgroeien. De grootste verandering is echter te zien in huize Bouwhuis, tot voor kort het toonbeeld van moderne elegantie.
Maar toen begonnen de stylisten langzaam maar zeker elementen in het decor aan te passen.
Om uiteindelijk uit te komen op een boerenwoonkeuken met stoelen die rechtstreeks van de set van Dagboek van een herdershond lijken te komen. Of dit op de lange termijn de doorslag gaat geven, valt te betwijfelen.
Versobering
Een andere verandering is de versobering van de personages. Vooral hun kledingstijl is minder uitgesproken en een stuk alledaagser. Dit begon al met Nina Sanders die ineens haar eindeloze hoeveelheid chique jurkjes verruilde voor een simpele jeans.
Nu Janine midden in haar borstkankerbehandeling zit, is haar make-up minimaal en draagt ze vooral grauwe, grijzige slobberkleding die haar huidige toestand symboliseert. Shanti heeft echter de grootste verandering ondergaan, zo blijkt wel uit de nieuwe persfoto’s. Van de wulpse, in tijgerprint gehulde nagelstyliste is niets meer over, de nieuwe Shanti gaat stoer en naturel door het leven.
Tweedeling
In de laatste maanden van 2019 waren al hier en daar wijzigingen zichtbaar, maar de grote ommezwaai begon met de comeback van Cas Jansen als Julian Verduyn. Hij nam naast z’n vrouw Saskia ook drie kinderen, hondje Dolly en schoonvader Henk mee. De familie Verduyn domineert sindsdien een belangrijk deel van de verhaallijnen en zorgt daarmee voor een tweedeling tussen GTST oude en nieuwe stijl.
Twee werelden
Meerdijk lijkt momenteel gespleten in twee werelden: aan de ene kant is er het soapland dat we kennen. Het land waarin Sjors met gepijnigde blik in lange close-ups iedereen onredelijke verwijten maakt. Het land waar Puck en Valentijn weinig sympathiek de boel bij elkaar liegen en Bing en Nina blijven bakkeleien. Naast dat land is sinds de komst van Julian en Saskia een nieuw Meerdijk ontstaan. Een plek waar de zon schijnt, zelfs als het donker is. Waar Julian met zijn buurman Rik wereldproblemen oplost met een biertje op het balkon, waar een kapotte koelkast het ergste is wat je kan overkomen en waar elk relatieprobleem met een grap en een zoen valt op te lossen.
Oprecht gezellig
De familie Verduyn is namelijk oprecht gezellig en warm. Twee eigenschappen die we al lange tijd niet gezien in GTST, waar personages doorgaans van kommer naar kwel gaan. En dat terwijl de Verduyntjes zelf voldoende problemen hebben: centenstress, de geblesseerde rug van Julian, gedoe rond puberdochter Merel en de verdwijning van Dolly, het kan niet op. Maar de sfeer wordt nooit grimmig. Cas trekt de kar als de vrolijke, goedlachse en altijd oplossingsgerichte man des huizes. Ook de impact van Johnny Kraaijkamp als opa Henk Visser is voelbaar.
Julian & co
De toevoeging van Kraaijkamp baarde deze soapkenner vooraf wat zorgen. Gaat GTST zo niet teveel lijken op Kees & co of Het zonnetje in huis? Eerlijk is eerlijk: ja, best wel. Zodra Kraaij als geroutineerde komiek al gekke bekken trekkend de malle opa uithangt, mis je alleen nog de lachband. Johnny verdwijnt niet in zijn soaprol, zoals andere bekende gastacteurs als Joke Bruijs dat wel deden. Hij is ook het eerste soappersonage dat hoorbaar naar de wc gaat. Maar is dat erg? De lichtvoetigheid die hij meebrengt is een verademing vergeleken bij de koude oorlog van Sjors en Amir of het gebakkelei van Bing.
Cohesie in De Koning
De vraag is echter of deze toonverschillen op de lange termijn niet voor problemen gaan zorgen, het is zaak dat er geen kloof ontstaat tussen de twee werelden. Wat dat betreft is De Koning als warme, bruine kroeg de ideale plek om iedereen bij elkaar te laten komen zodat Meerdijk één geheel blijft. Zeker met een herkenbaar gezicht als Laura achter de bar die zowel lichte als dramatische verhaallijnen moeiteloos aan kan.
Binnen versus buiten
Een andere tweedeling is onbedoeld ontstaan door de beslissing meer te investeren in buitenopnames. Voorheen maakte GTST slechts sporadisch gebruik van andere locaties, nu lopen de personages geregeld rond in de ‘echte’ wereld. Dat levert prachtige plaatjes en mooie sfeerbeelden op, zoals deze jaloersmakende boswandeling…
En dit schitterend uitgelichte high tea momentje.
Keerzijde van de buitenopnames is dat ze indirect aantonen hoe benauwend en kunstmatig de bestaande studiosets zijn. Ineens lijken De Rozenboom en Ludo’s villa lang niet zo meer luxe. Om dit probleem aan te pakken hebben de makers van de flatjes van Rik en Julian 360 graden sets gemaakt die op beeld veel echter over moeten komen. Het probleem is echter dat deze sets nog niet zo groot zijn, waardoor ook de mogelijkheden en camerahoeken beperkt blijven.De intentie is echter lovenswaardig.
Echte mensen, echte problemen
Al met al hebben de veranderingen vooral tot verbeteringen geleid. De schrijvers durven te kiezen voor herkenbare thema’s en zoeken het contact met de doelgroep meer op. Een mooi voorbeeld van dit beleid is Linda’s huidige verhaallijn waarin ze worstelt met de overgang. Janines borstkanker diagnose is ook een voorbeeld van hoe de serie stilstaat bij nare, maar onvermijdelijke levenservaringen. Ook het besluit van GTST om prominent op de Huishoudbeurs te staan, laat een heldere keus qua doelgroep denken zien.
Cliffhanger
De tijd van onbezorgdheid mag dan voorbij zijn, het lijkt erop of GTST klaar is voor de toekomst. Dat laten ook de kijkcijfers zien: sinds begin dit jaar trekt de soap dagelijks gemiddeld een kleine 100.000 extra kijkers. Of de trend zich doorzet, zal een spannende cliffhanger blijken.
