2022 was al behoorlijk onstuimig, maar ook 2023 gaat niet de boeken in als een topjaar voor de soap. Het begon allemaal met een voor veel fans controversiële verhaallijn. Nina en Stefano besloten Ludo het leven zuur te maken omdat ze het beu waren dat de pater familias van de Sanders clan zich altijd ongewild met hen bemoeide.
Lees ook:
Dat Stefano een gruwelijke hekel heeft aan zijn halfbroer konden de meeste kijkers nog prima geloven. Maar dat uitgerekend Nina haar bloedeigen vader tot de rand van de wanhoop wilde drijven was voor velen een brug te ver. Toch pleegden de schrijvers wekenlang karaktermoord op een personage dat sowieso al niet bekend stond om haar warme, charmante kanten.
Ludo’s zelfvertrouwen werd ondermijnd en hij veranderde langzaam maar zeker in een paranoïde kluizenaar die zelfs een complete safe room liet bouwen in zijn landhuis. Dat liep allemaal met een sisser af, Stefano’s complot kwam uit en Ludo lokte zijn afvallige familieleden in de zwaar beveiligde safe room om ze te dwingen excuses te maken. Maar Nina weigerde te buigen en daarmee leek de breuk tussen vader en dochter een feit.
Nina hield haar drie kinderen weg bij opa en oma, wat wekenlang voor ongemakkelijke situaties zorgde. Maar deze zorgvuldig opgebouwde verhaallijn werd onverwacht opgelost na de kettingbotsing in de zomercliff. Direct na het ongeluk zei Nina toch nog ‘sorry’ en daarmee was alles weer koek en ei.
Weinig impact
Het is symbolisch voor een veel nijpender probleem waar GTST momenteel mee kampt. Groots geïntroduceerde verhaallijnen worden afgekapt voordat ze ook maar goed en wel begonnen zijn. Toen Stanley een herseninfarct opliep, was Bing klaar om dokter Luuk kapot te maken omdat hij de medische toestand van zijn vader verkeerd had ingeschat. Maar die woede liet hij wel heel plotseling varen.
Monica kwam vlak voor de zomerstop terug en dreigde een bom onder het gezinsgeluk van Nina en Bing te willen leggen door Manu voor zichzelf op te eisen. Maar deze ooit zo spraakmakende oudgediende vertrok na een maand of drie met stille trom nadat ze weinig meer had gedaan dan moeilijk kijken en hoogzwanger rondtrippelen.
Navraag bij het GTST-schrijfteam wijst uit dat er een ander, 'meer opwindend slot' in het verschiet lag. Uiteindelijk werd gekozen voor een 'menselijker en herkenbaar einde dat paste bij de verhaallijn over co-ouderschap'. Als gevolg van deze beslissing werd de lijn sneller afgerond. Daarnaast stelt het schrijfteam dat er op deze manier meer samenhang was met andere verhalen.
Koningskabaal
Dan is er nog het gedoe rond De Koning. Het jaar begon met Rian Gerritsen die als de gemene Gabrielle met valse beloftes de kroeg had gekocht van Shanti. Ze leek zo vriendelijk, maar pestte al snel Laura en Saskia weg om de toko op slinkse wijze in een chique snackbar te kunnen veranderen. Die hele verhaallijn was nog sneller verdwenen dan Gabrielle zelf.
Shanti kocht met hulp van half Meerdijk het café weer terug, maar ze wilde er nog steeds vanaf. Dus besloot ze na lang wikken en wegen De Koning te verpachten aan Julian en Saskia. Daar zaten nogal wat haken en ogen aan. Moet je wel zakelijk in zee gaan met goede vrienden die ook nog je buren zijn? En wat doe je bij problemen of schade?
Nou, die problemen kwamen er. Ineens bleek de fundering van het stamcafé volledig verzakt. De wc’s ontploften waar je bij stond en de tent moest grondig gerenoveerd worden. Dat zou betekenen dat Saskia en Julian de deuren van de kroeg zes maanden moesten sluiten. Een financiële strop, zeker omdat Shanti zich bikkelhard en zakelijk opstelde: ze vond het allemaal heel vervelend, maar verwachtte wel netjes iedere maand de pacht op haar rekening.
Ook die verhaallijn verdween geruisloos: ineens dekte de verzekering alles, werd er een aannemer gevonden die kon werken terwijl de kroeg gewoon openbleef en na een week of drie was alles weer als nieuw. Er lag hooguit nog wat zand op de vloer… Was dat nou alles?
Verloren Verduyn reünie
De soapmakers lossen beloften naar de kijkers maar matig in. Demi raakte ernstig gewond tijdens de zomercliff en moest maanden revalideren in Duitsland met moeder Saskia aan haar zijde. In Meerdijk had iedereen al die tijd de mond vol van Demi en werd er reikhalzend uitgekeken naar de comeback van moeder en dochter.
Wat volgde was een totale desillusie. Demi had haar koffers nog niet uitgepakt of ze besloot al om samen met zoontje Tom een jaar op reis te gaan met haar oude vlam Jesse. Nog geen drie weken later was ook Saskia gevlogen. Ze was verliefd geworden op een Duitse dokter en blies moeiteloos 20 jaar huwelijk op. Allemaal heel dramatisch en onverwacht, maar daardoor ook teleurstellend en een tikje leeg. Hebben we daar nou weken op gewacht?
The loved and the lost
Het verlies van Demi en Saskia was een besluit van actrices Noa Zwan en Tamara Brinkman zelf. Maar hun afwezigheid heeft grote impact op de cast die eerder in het seizoen al afscheid moest nemen van Marwan. Acteur Hassan Slaby kwam pas eind dit jaar terug, vooralsnog lijkt zijn toekomst zonder Demi en zoontje Tom ongewis. Het lijkt er vooral op dat hij druk gaat zijn met zijn nieuwe job in De Rozenboom.
Wat ook niet meehelpt is dat andere vaste gezichten steeds vaker een break nemen. Na vier zware jaren in de serie besloot Bertrie Wierenga dat ze wat tijd voor zichzelf nodig had. Ze ging een paar weken backpacken met haar vriend, ex-soapie Dorian Bindels. Om die reden verdween Shanti vlak na de zomerstop richting Paraguay om haar moeder op te zoeken. Ze keerde pas vlak voor kerst weer terug
Maar Shanti was amper geland of ze kreeg al bericht dat haar moeder is overleden. Niet alleen voelt het bijzonder onverdiend om zo'n belangrijk personage als Billy de Palma te laten sneuvelen via een simpel belletje, het is ook nog eens buitengewoon zonde om de beste soapbitch van de laatste jaren permanent af te serveren. Billy was een van de weinige karakters die kon opboksen tegen Ludo, daar moet je voorzichtiger mee omspringen. Als Lone van Roosendaal echt niet terug had gewild, was een recast niet ondenkbaar geweest.
Over recasts gesproken, Noa Jacobus is alweer een vol seizoen te zien als de nieuwe Nola. Maar ze was in de tweede helft van het jaar amper op beeld omdat Noa in haar examenperiode zat. Nina en Bing leken hun oudste dochter met al het gedoe rond Manu niet direct te missen. Sowieso zijn Nina en de kinderen met regelmaat foetsie. Afgelopen november nog toen ze door Bing voor hun eigen veiligheid twee weken naar Cyprus gestuurd werden.
Het soapdorp lijkt door deze personeelswisselingen ineens stukken leger. Zeker als je nagaat dat de vorig jaar nog groots aangekondigde komst van acteur Thijs Boermans weinig teweeg heeft gebracht. Zijn personage Jonathan Seegers bleek de zoon van Henk Visser (Johnny Kraaijkamp) en de halfbroer van Saskia en zou als soaphunk voor veel opschudding gaan zorgen.
Maar na die onthulling bleef zijn bijdrage bescheiden. Er gingen weken voorbij waarin de scenes met Jonathan op één hand te tellen waren. Tot de rechtszaak en dood van zijn moeder Margriet was de belangrijkste karakterontwikkeling dit seizoen dat hij van massages houdt, bij het corps zat en inmiddels geen bril meer draagt. Hij was de grote afwezige bij het afscheid van Saskia en Demi. Dat geeft toch te denken, zeker nu hij al heeft aangekondigd in Groningen een nieuwe start te gaan maken.
Nieuwe gezichten
Uiteraard is er nieuwe aanwas: fysiotherapeute Elisa Rosalia (Jasmine Sendar), haar rebelse puberdochter Naomi (Jada Blagrove) en het schichtige straatschoffie Mats (Rowan Veltman) kwamen de cast versterken.
Maar ook hier is amper sprake van enige consistentie. Elisa werd geïntroduceerd als mogelijke nieuwe liefdespartner van Julian en werd persoonlijk door Ludo binnengehaald als Stefano’s vaste revalidatiebegeleider. Toch verdween ze in eerste instantie zonder pardon weken uit beeld zonder dat iemand haar echt leek te missen.
Mats is minstens zo erg. De eerste weken sloeg hij praktisch in iedere scene op de vlucht om vervolgens dagenlang uit het zicht te blijven. Het past bij zijn verhaallijn als schuwe, van huis weggelopen minderjarige dakloze. Maar voor de kijker voelt dit vooral als een nodeloos uitgerekte herhaling van zetten. Het maakt zijn personage er niet sympathieker op, zeker als hij weer eens snerend en ontevreden uithaalt naar mensen die hem alleen maar willen helpen.
Een paar pluspunten
Hoe zorgwekkend de situatie ook is voor de serie, natuurlijk is het lang niet allemaal kommer en kwel. Op productie-technisch gebied staan de makers hun mannetje. Zo werd de afgekapte zelfmoordpoging van Stefano tijdens kerst smaakvol en ontroerend in beeld gebracht. Ook zit er zit bij vlagen voldoende humor in de serie. De productie slaagt er mede dankzij de vele buitenopnames in Meerdijk als een echte stad te laten voelen en diverse acteurs zorgen steevast voor pluspunten.
Sophie Bouquet: Om het gemis van zoveel andere vaste castleden op te vangen deden de schrijvers meer dan ooit een beroep op Merel. Ze zat ineens in vrijwel iedere verhaallijn. Bouquet weet altijd te overtuigen: van haar liefdesperikelen met Stefano die leidde tot een abortus tot haar werk als politieagente, de rijangst die ze opliep na de kettingbotsing en haar scenes met broer Steef en zijn vrienden. Merel is de spil van de serie... Niet slecht voor een personage dat ooit bedacht was als tijdelijke rol!
Kees Boot: Hij speelt de rol van dokter Luuk Bos altijd uiterst naturel waardoor zelfs de meest absurde situaties nog geloofwaardig overkomen. Dat is geen overbodige luxe als je vaste tegenspeler Linda Dekker is, een vrouw die geregeld door het beeld stormt als vleesgeworden cartoon van ongemak, onhandigheid en ongeloofwaardig onnozele beslissingen. Zijn nuchterheid maakt hem ook een welkome 'voice of reason' die de serie nodig heeft.
Hij riep Stefano tot de orde toen hij niet naar het ziekenhuis wilde nadat hij bijna verdronk en hij maakte in de wintercliff ook eigenhandig korte metten met het gedoe rond Kaan door zelf met de rijksrecherche te bellen. Af en toe voelt dokter Luuk als de enige volwassene in de soap, geen wonder dat hij het goed kan vinden met Ludo.
Boot kan waar nodig ook komisch uit de hoek komen: zijn tenenkrommend knullige poging Wies te versieren was zowel beschamend als hilarisch.
Diyah Salem: Dankzij de Monica-verhaallijn had Diyah voor het eerst echt iets te doen als Manu Mauricius. Het personage moest kiezen tussen twee moeders en die complexe emoties wist de twaalfjarige acteur overtuigend over te brengen. Salem is nog te jong voor een echt grote rol, maar hij geldt zonder meer als een van de beloftes voor de serie.
De weg naar 2024
Maar hoe nu verder? Uiteraard domineert de impact van de wintercliff de verhaallijnen voor januari. Ook hebben de schrijvers inmiddels vast allang in kaart hoe de weg naar de zomercliffhanger van 2024 gaat verlopen. Hopelijk is er een koerscorrectie op komst, want het hoge verloop doet de serie geen goed.
Zonder Saskia en Demi is de familie Verduyn effectief uit elkaar gevallen. De vraag blijft hoe het gemis valt op te vullen. Julian en Elisa vonden elkaar al vrij snel, maar die relatie wordt complexer nu hij de liefde wil stilhouden. Daar komt nog eens bij dat er iets dreigt op te bloeien tussen Steef en Elisa’s dochter Naomi. Dat zou weleens voor een uiterst complex samengesteld gezin kunnen gaan zorgen.
Verder is de steeds brozer wordende gezondheid van Laura een blijvende bron van zorg. Langzaam wordt de impact van haar Parkinson diagnose groter. Het aanpassen van haar medicatie wordt tot nu toe steeds als lapmiddel opgevoerd, maar dat kan niet goed blijven gaan. Het is zeer de vraag hoe lang de schrijvers en Jette van der Meij het onvermijdelijke willen uitstellen.
Over de lappenmand gesproken... De schrijvers mogen graag met de verwachtingen van kijkers spelen, maar het lijkt toch echt een kwestie van tijd voordat Stefano Sanders op wonderbaarlijke wijze opstaat uit zijn rolstoel. Bas Muijs laat al maanden op knappe wijze zien hoe het is om ineens te moeten leven met de gevolgen van een gedeeltelijke dwarslaesie. De impact is zowel fysiek als mentaal aanzienlijk, maar nu hij zelfs tot de rand van zelfmoord is gedreven lijkt de verhaallijn effectief uitgespeeld. In 2024 voelt Stefano zich vast weer kiplekker.
Het grote euvel is dat er geen echte soapschurk was de laatste maanden. Margriet was de boosdoener van de kettingbotsing die de levens van menig Meerdijker op z’n kop zette. Stefano raakte verlamd, Demi werd verbrand, door het ongeluk klapte het huwelijk van Saskia en Julian… Maar Margriet was niet slecht, eerder een slachtoffer van haar eigen verdriet die niet kon leven met wat ze had aangericht. Dat maakt haar tragisch, maar geen schurk. Zeker omdat ze zelf besloot een einde aan haar leven te maken.
De schrijvers deden hun best om de corrupte rechercheur Kaan en zijn rechterhand Wies wel neer te zetten als dreigingen. Maar ondanks Kaans gewelddadige acties miste hij de charme die een ware soapschurk nodig heeft, zeker voor de lange termijn.
En uiteindelijk draait een soap om langere termijnen. Natuurlijk hoeft niet iedereen 30+ jaar te blijven plakken, maar GTST anno nu mist de vastigheid die nodig is om als kijker echt geraakt te worden door de personages en de ellende die ze doormaken. Met zoveel verloop voelde Meerdijk teveel als bushalte dit seizoen. Op los zand kun je niet bouwen… Vraag dat maar aan de aannemer in De Koning.
