Met twee zware werktassen loopt Bert van Leeuwen door het vrijwel verlaten EO-pand in Hilversum. Het is de vrijdag na de jaarwisseling en veel mensen hebben nog vrij. Hij gebruikt deze dag om rustig op te starten in het nieuwe jaar, want er is genoeg te doen. Zoals de nieuwe reeks van Het Familiediner, een programma waarover hij na ruim twintig jaar nog steeds razend enthousiast is. Met twinkelende ogen vertelt Van Leeuwen dat het een nieuw jasje gaat krijgen.
Waarom was het nodig om Het Familiediner deze kleine make-over te geven?
“Al jaren krijgen we brieven en mails van mensen die zeggen dat ze een heel fijne familie hebben, die ze om een andere reden dan ruzie bij elkaar willen brengen. We schuiven deze post nu niet meer aan de kant, maar doen er iets mee. Bijvoorbeeld met een familie waarvan de ouders in Costa Rica wonen en geen geld hebben om hen over te laten komen. Dat hebben wij voor ze geregeld. Voor een vrouw die ziek, echt heel ziek is geweest, organiseerden we een verrassingsdiner waarvan ze samen met haar man en haar naasten kon genieten. Stuk voor stuk indrukwekkende verhalen en een mooie, positieve aanvulling.”
Het is één van de langst lopende televisieprogramma’s van Nederland. Wat is de kracht?
“Heel simpel: mensen blijven bonje maken met elkaar. De aanmeldingen blijven binnenstromen, ook als we niet uitzenden. Jaren geleden kwam tijdens een bijeenkomst een mevrouw naar me toe die fan was van het programma. Ze stelde zich voor als de vrouw van Joop van Zijl, de vroegere nieuwslezer. ‘Joop kijkt nooit mee, maar als hij ‘s avonds zijn tanden staat te poetsen, vraagt hij altijd of ze zijn ingestapt,’ zei ze. Dat is precies de kracht denk ik, dat je wilt weten of er iemand uit de limousine komt. Of het goed komt.”
Zie je inmiddels parallellen in de verhalen die je tegenkomt?
“Er zijn bepaalde soorten ruzies die steeds terugkomen. De schoonfamilieruzie – ‘Sinds mijn zoon met haar is, is hij zo veranderd’ – zien we veel. Net als de typische vakantieruzie: tijdens de bubbel van de vakantie is iets heel kleins opeens heel groot geworden, waardoor familieleden die altijd heel leuk waren met elkaar al jaren geen contact meer hebben. Nieuw is de coronaruzie; mensen die verschillend dachten over vaccineren tegen covid en daardoor ruzie kregen.”
Is jouw kracht in dit programma je grenzeloze positiviteit?
“Ik bel natuurlijk altijd goedgehumeurd aan. In het begin wilde ik heel krampachtig dingen voor elkaar krijgen. Dan vroeg ik dingen als ‘Je gaat toch geen ruzie maken met je zus?’, waardoor mensen zich soms een beetje in een hoek gedrukt voelden. Door de jaren heen stap ik er steeds makkelijker in. Frivool is niet het goede woord, maar bijna wel. Mijn houding ‘Het is jouw probleem, hè? Ik wil het graag helpen oplossen, maar als je dat niet wilt, dan niet’, werkt veel beter dan wanneer ik zit te pushen en te duwen. Ik heb voor dit programma een mediationcursus gedaan, omdat ik wilde weten hoe het werkt. Een van de ijzeren regels is dat je onbevooroordeeld en neutraal bent. Dus stap ik zonder oordeel bij mensen binnen, hoor alle verhalen aan en probeer het te vertalen naar beide partijen. Op een nette manier. Als iemand zijn broer uitscheldt, dan vertaal ik dat als ‘Je broer heeft een beetje moeite met hoe dingen gegaan zijn’. Zo hoop ik een brug te slaan.”
Lukt jou dat ook als het om je eigen familie gaat? Je komt uit een gezin van zeven kinderen, daar is ook vast wel eens iets aan de hand.
“Ik herken dat kleine irritaties kunnen uitgroeien tot ruzie. Het lukt ons altijd om de koppen bij elkaar te steken en het uit te praten. En soms ook om te accepteren dat iemand iets anders vindt dan een ander. Dat gaat me goed af, ik ben niet zo’n ruziemaker. Ik bekijk dingen vrij zakelijk. Dat is trouwens niet per se iets moois, het lijkt me soms ook fijn om het eruit te kunnen knallen.”
Hoe is dat in je eigen gezin. Knalt het daar wel eens?
“Ik ben gezegend met kinderen die goed en leuk met elkaar omgaan. Ze zijn inmiddels allemaal volwassen; de jongste is 27, de oudste 36. Er is wel eens een meningsverschil, wat in een heel enkel geval hoog oploopt. Dan moet ik niet de mediator, de wijze man gaan uithangen. Dat wordt niet gewaardeerd, en terecht, want ik ben hun vader. In die rol probeer ik dan dingen bespreekbaar te maken.”
Jouw gezin staat behoorlijk in de spotlights, met je dochter Carlijn, die influencer is, en topmodel Romee Strijd als schoondochter. In hoeverre speelt dat een rol bij jullie thuis?
“Nagenoeg niet. Ik moet wel eens lachen als ik een filmpje zie van Romee tussen allerlei sterren en met honderd fotografen tegenover zich. ‘O ja, dat doet ze ook,’ dat gevoel. Mijn dochter Pauline werkt bij Talpa, dus het gaat heus wel eens over het wereldje. Ik ben heel erg van het relativeren. De televisiewereld is grappig, maar je moet er absoluut niet te veel van maken.”
Hoe bedoel je?
“Ik heb er een enorme hekel aan als ik mensen tegenkom die een beetje dat blablagevoel hebben. Ik hobbel al bijna veertig jaar mee in dit vak en het is hartstikke leuk, maar ‘leuk’ met kleine letters. Mijn thuis is het belangrijkste. Het gaat niet om de buitenkant, maar om de verbinding met elkaar. En met die zes kleine guppy’s van kleinkinderen, daar zit de echte lol van het leven in. Elke donderdag passen mijn vrouw en ik op. Dat zijn heerlijke dagen. We hoeven niet meer op te voeden, dus doen we leuke dingen en eten wat ze lekker vinden. Het meeste plezier, het grootste geluk haal ik uit mijn gezin.”
In die bijna veertig jaar heb je heel verschillende dingen gedaan. Van Soep, Sores en Soelaas met mensen van het Leger des Heils tot zingende druiventros in The Masked Singer. Waarin voel jij je het meeste thuis?
“Ik vind het leuk om nieuwe dingen te proberen. Een beetje uitdagen, buiten mijn comfortzone gaan. Het fijnste zijn de gesprekken met mensen, daarin ben ik mezelf. Ik trek geen muren op, huil ook niet mee, maar het is mooi om verhalen van anderen te horen. Het maakt me nederig, het benadrukt waar het om draait in het leven. Dat zijn niet de camera’s, hoe leuk ik mijn werk ook vind, maar dat is dat je het goed hebt met de mensen die dicht bij je staan.”
Het Familiediner is vanaf 7 februari 2024 elke woensdag om 21:30 uur te zien bij de EO op NPO 1.
