Interview: Lieke van Lexmond over Mijn Leven In Puin

Een voordeur die bijna niet opengaat, omdat daarachter een oneindige hoeveelheid spullen is gepropt, van de vloer tot het plafond. Zwermen vliegen in de kamer en muizenkeutels door het hele huis; het is een bekend beeld geworden voor Lieke van Lexmond die dit seizoen Mijn Leven In Puin van Peter van der Vorst overneemt. Het RTL 4-programma probeert extreme verzamelaars - ook wel hoarders genoemd - te helpen die steeds meer spullen in huis halen en niets weggooien. Net zolang tot ze letterlijk geen plek meer hebben om in te leven.

Isolement

"Ze kunnen hun douche of wc vaak niet eens meer gebruiken omdat die vol staat met spullen," vertelt Lieke. "Extreme verzamelaars hebben vaak nog maar een heel klein plekje voor zichzelf over waarop alles moet gebeuren. Daar ­slapen en eten ze. Omdat ze zich schamen, zitten ze vaak in een isolement en dat is heel schrijnend. Het idee dat je eigen vader, moeder, broer of zus zo leeft, vind ik hartverscheurend en het raakt me telkens weer. Ik besef hoe alleen ze zijn."

Help Mijn Man Is Klusser in het kwadraat

Vooral het verhaal van een 38-jarige man met een uit de hand gelopen klushobby greep Lieke danig aan. "Die jongen is een ontzettende doe-het-zelfgek en verzamelde bouwmaterialen. Hij had grootse plannen met zijn woning, maar het kwam er nooit van. Het is een soort Help, Mijn Man Is Klusser in het kwadraat. Deze man had geen wc, hij douchte niet meer en de koelkast liep nog net niet weg. Ik vond het zó verdrietig; als ik eraan denk kan ik wel janken. Een jaar eerder had zijn familie z’n woning al eens leeggeruimd en nu stond hij alweer vol."

Leegte in het hart

Bij deze jongen lag een ernstige psychische kwaal ten grondslag aan alle ellende, maar meestal is de verzamelwoede het gevolg van een trauma­tische gebeurtenis in het ver­leden. "Deze mensen proberen de leegte in hun hart te vullen met spullen. Dat lukt natuurlijk niet en dus komen er steeds meer spullen bij." Als voorbeeld noemt Lieke een dame in wier omgeving in korte tijd een aantal dierbaren stierf. "Zij kreeg van allen een erfenis, waardoor ze ineens vier tafels en drie banken in huis had staan. Ze wilde niks wegdoen omdat ze bang was de herinnering aan die personen te verliezen. Als gevolg daarvan leefde ze nu op haar bed."

Eén kopje

Zomaar binnenkomen en alles weggooien; daarvan is geen sprake bij deze verzamelaars. Deze mensen moeten heel voorzichtig worden aangepakt. "Ik werk met een geweldig team dat gespecialiseerd is in hoarders. Bij de dame over wie ik net vertelde, hebben we bijvoorbeeld één kopje één nacht meegenomen. De volgende dag hebben we gevraagd of ze dat voorwerp écht nodig had om een specifieke herinnering in leven te houden. Opruimen gebeurt stapje voor stapje."

In ieder mens

Lieke is van zichzelf een opgeruimd type - ‘zeker sinds ik een kleintje in huis heb, ben ik nog schoner dan daarvoor’ - toch herkent de presentatrice zich wel een beetje in de hoarders uit het programma. "1 op de 20 mensen heeft last van extreme verzameldrang, maar volgens mij zit het in ieder mens. Toen ik vroeger, als klein meisje, m’n kast moest opruimen, trok ik alles eruit. Het gevolg was dat ik in een puinzooi zat en niet meer wist hoe ik verder moest. Het is zo moeilijk om een begin te maken."

Handen uit de mouwen

"Ik vind het nu heerlijk om dingen weg te gooien; je ruimt op, gooit ballast van je schouders en maakt plaats voor nieuwe dingen. Er komt weer energie in je huis." En dus is Lieke niet te beroerd om zelf ook de handen uit de mouwen te steken als het nodig is. En als het mag van de verzamelaars in kwestie. "Soms is het simpelweg een kwestie van: de tanden op elkaar, de haren in een knot, handschoenen aan en zorgen dat deze mensen weer een menswaardig leven kunnen leiden."

Mijn Leven In Puin is dinsdagavond om 20.30 uur te zien op RTL 4.

Lees ook:
Lieke van Lexmond neemt Mijn Leven In Puin over van Peter van der Vorst.