"Ik denk dat ik dood kan gaan. Of misschien ben ik al dood. Ik hoor de ambulance. Er is iets ergs…" Dat schrijft Viggo Waas in Infarct, het boek dat hij samen met zijn vriend Peter Heerschop schreef. Twee jaar geleden werd Waas getroffen door een ernstig herseninfarct. Zijn leven kwam tot stilstand. Hij moest opnieuw leren praten, lopen, veters strikken. Na een intensieve revalidatieperiode kan hij nu bijna alles weer.
Het leven heeft een andere betekenis gekregen, schrijf je in je boek. Is dat een reden geweest om mee te doen aan Kloostergasten?
"Ja, eigenlijk wel. Ik wilde stilstaan bij wat er met mij gebeurd is: ik heb een bijna-doodervaring gehad, maar ik heb niets gezien. Geen tunnel, geen licht. Ik was benieuwd wat het met me zou doen in een kloosterlijke omgeving te zijn. Bovendien ben ik nieuwsgierig naar mensen die zich overgeven aan het geloof. Hoe kom je daartoe?"
Wat voor beeld had je bij een klooster?
"Een beeld van rust, contemplatie. Maar ik wist er weinig van, het is een wereld die ik niet ken. Ik dacht dat kloosterlingen een vrij concreet Godsbeeld hadden. Het verraste me dat dat niet zo was, dat het 'niet-weten' bij hen zo groot is."
Hoe sta je zelf tegenover het geloof?
"Ik geloof niet in een God, maar ik vind het mooi dat mensen geloven, al kan ik hun overgave moeilijk begrijpen. Het ontroert me, die gemeenschap van mensen op zoek naar een Godsbeleving. Voor mij kan het evengoed iets anders zijn, maar die zoektocht, daar teken ik voor."
Hoe heb je de vieringen in het klooster beleefd?
"Ik vond de psalmteksten heel ouderwets. 'De zondaar zal verdelgd zijn op Gods wenk', dat rijmt niet met de vriendelijkheid van de kloosterlingen. Maar als je ze zo vaak zegt als zij doen, kom je misschien los van de teksten, raak je in een gedachtenstroom. Ik zou langer moeten blijven om iets dergelijks te ervaren."
Het klooster waar je verbleef beheert het archief van priester en verzetsheld Titus Brandsma. Wat heb je daar gezien?
"Ze bewaren daar onder andere zijn schoenen, die na de oorlog uit het concentratiekamp Dachau zijn teruggestuurd. Bijzonder om daarmee oog in oog te staan. Zijn motto: 'Wij zijn niet op aarde om grote dingen te doen, maar de kleine dingen op grootse wijze te doen', spreekt me erg aan. Hij staat voor een eenvoudig leven, geen ego, geen ijdelheden. Sinds mijn infarct ben ik daar ontvankelijker voor."
Wat neem je mee uit het klooster?
"De lotsaanvaarding van Titus Brandsma. Vrijheid voelen, ondanks de omstandigheden. En milder zijn, meer denken aan anderen. Een kloosterbezoek voedt je daarin. Het geloof begrijp ik niet, maar wel de zoektocht naar iets dat groter is dan je eigen leven."
Kloostergasten met Viggo Waas is op 18 juni 2023 om 22:07 uur te zien bij KRO-NCRV op NPO 2.
