Het Groot Dictee der Nederlandse Taal heeft gisteren een stroom van reacties opgeleverd. Niet allemaal positief, zo blijkt. De tekst wordt niet alleen omschreven als moeilijk maar ook “chaotisch” en zelfs “krankjorum” genoemd.
Kees van Kooten schreef het Groot Dictee en deed het dit jaar helemaal anders. De schrijver legde de nadruk namelijk meer op taal- dan op spellingsfouten. Maar de spellingstest werd daardoor zo moeilijk dat Van Kooten nu zelfs “spellingsfetisjisme” wordt verweten.
Openingszin
Alleen al door de openingszin gaven veel kijkers de moed op: “Na koffie gedronken te hebben, begon het Groot Dictee. Niettegenstaande de taalcriticus Charivarius zijn macedoine 'Is dat goed Nederlands?', die verrukkelijke thesaurus vol linguïstische bêtises, publiceerde in 1940, zou het journaille anno hodie een raillerend exposé van onze pennenstrijd alsnog met dit piteuze zinnetje kunnen initiëren."
Afhaken
Enkele kijkers die halverwege afhaakten meldden dit op de Facebook-pagina van de NOS. "Ik vond het dictee niet om bij te houden. Was niet leuk meer", schreef Els Keijser. Jos Foster-Boelen klaagde over het hoge gehalte aan ‘vreemde woorden’.
Deelnemers
Ook voor de prominenten in de studio was het zweten geblazen. RTL 4-presentatrice Ymke Wieringa noemde de tekst van het 24ste Groot Dictee zelfs een 'sadistisch taalexperiment'. Kees van Kooten was taalkundig inderdaad uiterst creatief met woorden als 'Babels imbroglio' en 'polysyndetons'.
Vernieuwing
Desondanks waren er ook enkele positieve geluiden over de nieuwe opzet van het dictee. “Het was moeilijk, maar ook vernieuwend. En je leert er veel van als je meedoet. Maar het liefst heb ik toch een 'ouderwets' dictee”, aldus ene Geraldine op de NOS-facebook.
Tweets
Na de openingszin barstte ook het commentaar los op Twitter:
Ik heb bij het luisteren al 50 fouten #dictee
— Howard Clements (@H0wardC) December 18, 2013
@demeemme Ik doe pas weer mee met #GrootDictee als die in het Nederlands gehouden wordt.
— Henk Wever (@HenkWever1) December 19, 2013
#KeesvanKooten Wilde ik voor het eerst meedoen met Groot Dictee, maar haakte meteen af bij duurdoenerij van Van Kooten. Wanprestatie.
— Ton Cremers (@TonCremers) December 19, 2013
Te moeilijk
Taalkundige Wim Daniëls noemt de taaltest ‘krankjorum’: "Ik vind dat zulke teksten geen recht doen aan de taalvaardigheid van mensen. Ze krijgen de indruk dat ze helemaal niet kunnen spellen, terwijl dit een bij elkaar gezochte hoeveelheid moeilijke woorden was."
Alledaags
Daniëls hoopt dat het dictee volgend jaar alledaags Nederlands gaat toetsen. "Het wordt tijd dat we een dictee krijgen waar het gaat om de spellingsregels en woorden die vrij geregeld gebruikt worden. Toets dat eens."
Genootschap Onze Taal
Ondanks hun passie voor taal is ook Het Genootschap Onze Taal niet te spreken over het dictee. "Wat het moeilijk maakte, was dat je tijdens het schrijven niet goed kon nadenken over wat je opschreef", zegt taaladviseur Rutger Kiezebrink. "Een paar van de zinnen deden me denken aan de typetjes van Kooten. Hij heeft van die figuren die praten met rare zinsconstructies. Dat zat hier ook in."
Afschaffen
Volgens dichter Ivo de Wijs kan het evenement maar beter helemaal worden afgeschaft. "Mensen worden bang om de pen op te pakken. En men kan beter mét fouten schrijven, dan helemaal niet."
Kijkers
Het Groot Dictee der Nederlandse Taal werd goed bekeken en trok ruim een miljoen kijkers. Bekijk hier nogmaals de omstreden tekst.
